Welke herstellingen betaalt de vruchtgebruiker?

Welke kosten aan een huis betaalt een vruchtgebruiker en welke vallen ten laste van de naakte eigenaar?

“Mijn echtgenoot heeft mij bij testament al onze roerende goederen nagelaten en het vruchtgebruik van ons huis, dat voor hem een eigen goed was. De notaris vertelde mij dat de vruchtgebruiker het goed moet onderhouden, maar dat de naakte eigenaar de zware herstellingen moet betalen. Ik heb de verwarmingsinstallatie vervangen, nieuwe dakgoten laten plaatsen en een nieuwe betonnen afscheiding van de tuin. Ik veronderstel dat ik deze uitgaven niet had moeten betalen. Had ik de eigenaar met een aangetekende brief moeten verwittigen? En wat als er geen reactie was gekomen?”

Artikel 605 van het Burgerlijk Wetboek zegt dat de vruchtgebruiker verplicht is om de herstellingen “tot onderhoud” te doen. De grote herstellingen blijven ten laste van de eigenaar. Omdat de wetgever op dit vlak vaag blijft, moet de rechtspraak een antwoord bieden op de vraag wat grote herstellingen zijn. Het vervangen van de brander van de verwarming wordt als onderhoud beschouwd, dus ten laste van de vruchtgebruiker. Voor de dakgoten is het minder duidelijk. Als die aan vervanging toe zijn omdat ze versleten zijn, zou je kunnen stellen dat de eigenaar ze moet herstellen. Anderzijds is het vruchtgebruik gratis en per definitie bedoeld voor een lange termijn (zolang de vruchtgebruiker leeft). In dat opzicht zou je kunnen zeggen dat het de vruchtgebruiker is die de herstelling moet betalen omdat het om onderhoud gaat. Raken eigenaar en vruchtgebruiker het niet eens, dan zal de rechter moeten beslissen. Hetzelfde geldt voor de omheining. Beschouwt de rechter ze als een muur, dan moet de eigenaar de kosten dragen. Vindt de rechter daarentegen dat het om een eenvoudige afsluiting gaat, dan zal het eerder de vruchtgebruiker zijn die ze moet betalen.
Net zoals een huurder, moet de vruchtgebruiker de eigenaar verwittigen, liefst met een aangetekende brief. Reageert de eigenaar niet, dan stuurt de vruchtgebruiker een ingebrekestelling (nog eens een brief, deze keer met daarin een termijn). Komt ook daarop geen reactie, dan kan de vruchtgebruiker niet anders dan naar de vrederechter te stappen.