Wat met vroegere schenking bij een erfenis?

Wordt er bij de verdeling van een erfenis rekening gehouden met vroegere schenkingen? Die vraag stelde een lezer. Onze jurist antwoordt.

“Mijn twee zussen hebben een tiental jaren geleden van mijn moeder elk een schenking gekregen, de ene een bouwgrond, de andere een geldsom. Ik kreeg niets. Ik hoorde dat er met die schenkingen rekening gehouden wordt om de omvang van de nalatenschap vast te stellen. Ook als het langer dan drie jaar geleden is? Welke waarde wordt er genomen? “

Om de rechten in een nalatenschap te bepalen, moet de te verdelen boedel (de zogenaamde fictieve massa) worden samengesteld. De schenkingen die uw zussen vroeger kregen, worden fictief bij de goederen gerekend die op het moment van het overlijden aanwezig zijn. Het heeft geen belang hoe lang het al geleden is dat de schenkingen gedaan werden. De regel van de 3 jaar is een fiscale regel (voor de bepaling van de successierechten) maar heeft niets te maken met de vraag welke erfgenaam wat krijgt. De wedersamenstelling gebeurt omdat de gelijkheid tussen de erfgenamen zou gegarandeerd worden. Tenminste, als het een schenking is als voorschot op de erfenis. Werd de schenking buiten deel gedaan (dit moet expliciet in de schenkings-akte vermeld worden), dan kan er aan één kind meer gegeven worden dan aan een ander, maar zonder de reserve van alle erfgenamen te overschrijden.

Er wordt rekening gehouden met de waarde van de goederen op het moment van het overlijden. Voor de bouwgrond is dit allicht een probleem, vermits die in waarde zal gestegen zijn. Vandaar dat ouders wordt aangeraden hun kinderen gelijkwaardige goederen te schenken.

Op het moment van het overlijden wordt de gelijk-heid tussen de erfgenamen als volgt geregeld: stel dat de bouwgrond nu ? 55.000 waard is, dat uw andere zus ook ? 55.000 heeft gekregen en dat er op het moment van het overlijden nog ? 100.000 rest. Dan bedraagt de fictieve massa ? 210.000. Elk kind heeft recht op ? 70.000. U zult 70.000 krijgen, uw zussen elk ? 15.000, zodat de gelijkheid tussen de erfgenamen hersteld is.