Vlaanderen start met eigen sociale bescherming

Vanaf vandaag is de Vlaamse Sociale Bescherming een feit. Het Vlaams parlement heeft het decreet daarover goedgekeurd. In deze eerste fase bestaat de Vlaamse Sociale Bescherming uit drie tegemoetkomingen voor wie langdurig zorg en ondersteuning nodig heeft. De zorgkas zal ze in de praktijk omzetten.

Wie ouder is dan 25 betaalt elk jaar 50 of 25 euro als bijdrage voor de Vlaamse Sociale Bescherming. Dankzij die solidaire bijdrage is elke Vlaming extra sociaal verzekerd. In deze bijkomende laag bovenop de federale sociale zekerheid worden momenteel drie tegemoetkomingen opgenomen: de bestaande Vlaamse zorgverzekering, de tegemoetkoming hulp aan bejaarden en het nieuwe basisondersteuningsbudget voor personen met een handicap. Dankzij de drie tegemoetkomingen zullen bijna 350.000 mensen financieel bijgestaan worden in hun zorgnood. Jaarlijks gaat het om een totaalbedrag van meer dan 700 miljoen euro.

De Vlaamse zorgverzekering

De Vlaamse zorgverzekering geeft zwaar zorgbehoevenden (zonder leeftijdsgrens) elke maand 130 euro als vergoeding voor hun niet-medische kosten, zowel thuis als in een residentiële voorziening. Wie in een woonzorgcentrum of psychiatrisch verzorgingstehuis woont, heeft sowieso recht op de zorgverzekering. Wie recht heeft op de zorgverzekering, kan het bedrag vrij besteden. Er zijn geen bewijzen nodig.

Het basisondersteuningsbudget

Vanaf september krijgen bepaalde groepen van personen met een erkende handicap 300 euro per maand als basisondersteuningsbudget. In een eerste fase gaat het om 6.200 volwassenen die sinds eind 2014 wachten op handicapspecifieke zorg. De zorgkassen zullen zelf alle rechthebbenden contacteren en de betaling starten. Ook het basisondersteuningsbudget is vrij te spenderen, zonder verantwoording.

De tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden

Wie ouder is dan 65 en zorgbehoevend is, kan een tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden aanvragen. Tot nog toe was dit een federale bevoegdheid. Vanaf 1 januari 2017 zullen de zorgkassen deze dossiers behandelen en de tegemoetkoming uitbetalen. De tegemoetkoming biedt maandelijks een forfaitair bedrag dat varieert volgens vijf categorieën van zorgzwaarte. De tegemoetkoming hangt af van het inkomen. Ongeveer 106.000 mensen hebben recht op een tegemoetkoming die tussen de 83 tot 560 euro per maand bedraagt. Het totale jaarlijkse budget hiervoor is zo’n 360 miljoen euro.

Automatische toekenning

De zorgkassen zullen ervoor zorgen dat iedereen die er recht op heeft, deze tegemoetkomingen zal krijgen. Waar het kan, zullen zij automatisch rechten toekennen. Verder staan zij in voor begeleiding, informatie, advies, uitbetaling en controle. Vandaag al organiseren de zorgkassen de zorgverzekering. Vanaf september komt daar het basisondersteuningsbudget bij. In 2017 volgt de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden. Al deze tegemoetkomingen zijn niet belastbaar.

“Wij zijn bijzonder tevreden dat wij vanaf nu volop met de Vlaamse Sociale Bescherming aan de slag kunnen gaan”, zegt Luc Van Gorp namens de zorgkassen. “De zorgkassen van de mutualiteit zijn klaar om hun rol te spelen en iedereen te informeren en begeleiden waar nodig. Het gaat dan ook om een heel mooi principe. Dankzij de 50 of 25 euro die wij elk jaar bijdragen, maken wij zorg voor iedereen die het nodig heeft, betaalbaar. En dankzij het bedrag dat we vandaag betalen, weten we dat wij morgen ook op dezelfde zorg kunnen rekenen. Op die manier dragen we samen zorg voor elkaar.”

Jo Vandeurzen, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin: “De drie tegemoetkomingen kunnen gecombineerd worden. Ze geven het geld in handen van wie veel of langdurig zorg nodig heeft en geven die persoon de vrijheid om zelf te kiezen aan welke zorg of ondersteuning hij het spendeert. Deze eerste pijlers van onze Vlaamse Sociale Bescherming helpen mensen om hun zorg betaalbaar te houden en helpen te vermijden dat zorgkosten tot armoede leiden.”

Verdere uitbouw van de Vlaamse Sociale Bescherming

Deze drie tegemoetkomingen zijn nog maar de eerste fase van de Vlaamse Sociale Bescherming. In een tweede fase wordt de financiering van de ouderenzorg, de thuiszorg, de revalidatie en de psychiatrische verzorgingstehuizen herbekeken. Het is de ambitie om in die sectoren naar een persoonsvolgende financiering te gaan: een budget wordt bepaald op basis van de noden van de persoon. Daarmee kan iemand terecht in verschillende zorgvormen.

Ook de mobiliteitshulpmiddelen zullen in de Vlaamse Sociale Bescherming opgenomen worden.

Voor deze verdere uitbouw zal aan het einde van deze legislatuur een tweede decreet voorgesteld worden aan het Vlaams Parlement.

Meer info over de voorwaarden en onderdelen van de Vlaamse sociale bescherming vindt u op www.vlaamsesocialebescherming.be of op de website van de zorgkassen.