© Getty Images/iStockphoto

Oude schenkingsregels behouden? Ga op tijd naar je notaris!

Als je niet wil dat de nieuwe schenkingsregels van toepassing zijn op uw jouw oude schenkingen, moet je vóór eind augustus een ‘verklaring van behoud’ afleggen voor je notaris!

Op 1 september 2018 treedt het nieuwe erfrecht in werking. De krachtlijnen van dit nieuwe erfrecht zijn: een groter beschikbaar deel (dus een groter deel van je nalatenschap waarmee je mag doen wat je wil), dezelfde waarderingsregels voor oude roerende en onroerende schenkingen, geen reserve meer voor je ouders en het feit dat je vooraf erfovereenkomsten zal kunnen maken.

Wat de schenkingsregels betreft, kan je ervoor kiezen om de oude regels te behouden. Maar dan moet je dat wel geregeld hebben bij je notaris voor 31 augustus. Het is dus zeker tijd om eraan te denken!

Bij jouw notaris leg je dan ‘een verklaring van behoud’ af. Let wel, deze verklaring van behoud geldt voor alle schenkingen die gebeurd zijn vóór 1 september 2018.

Voorbeelden

Wanneer is het interessant om de oude regels te behouden? De Federatie van notarissen geeft een aantal voorbeelden:

Voorbeeld 1

In 1995 heeft Paul 25.000 euro aan zijn dochter Pauline gestort om haar toe te laten een woning aan te kopen. Omdat het gaat om een schenking als voorschot op de erfenis, weet Paul dat, bij het openvallen van zijn nalatenschap, deze som in mindering gebracht zal worden op het erfdeel van Pauline (om de gelijkheid met haar broers en zussen te respecteren) en dat er rekening gehouden zal worden met de waarde van het geschonken goed op het ogenblik van de schenking(zijnde 25.000 ?). Dat is althans de regel, met name voor schenkingen van geldsommen, tot 31 augustus 2018. Deze waarderingsregel voor schenkingen zal immers wijzigen vanaf 1 september 2018 : de schenking zal, in het kader van de nalatenschap van de schenker, in aanmerking genomen worden voor de waarde van het geschonken goed op de dag van de schenking (in casu 25.000 ?), doch met een indexering tot aan het overlijden van de schenker (behoudens uitzonderingen zoals bijvoorbeeld: schenking met voorbehoud van vruchtgebruik). De nieuwe regels zullen vanaf 1 september 2018 zelfs gelden voor ‘oude’ schenkingen. Dit betekent dus dat de som die minder aan Pauline toekomt niet langer 25.000 ? maar wel25.000 ? + indexering zal zijn [indexering in functie van het indexcijfer der consumptieprijzen, vanaf de datum van de schenking dus vanaf 1995 tot op de dag van het overlijden]. Dit komt misschien niet overeen met de wil van Paul die kan wensen dat de waarde van deze schenking niet geïndexeerd wordt maar in aanmerking genomen wordt zoals ze bestond op het ogenblik van de schenking ... In zo’n geval is een verklaring van behoud noodzakelijk.

Voorbeeld 2

In 2000 hebben Luc en Marie een bouwgrond van 50.000 ? geschonken aan hun kinderen, Matthieu en Jérôme. De akte bepaalde, zoals dat in de praktijk vaak het geval is, dat dit stuk grond niet in natura moest ingebracht worden maar enkel in waarde en dat de waarde dat het kind geacht wordt ontvangen te hebben 50.000 ? is (ongeacht hoe de waarde van het stuk grond verder evolueert). Vanaf 1 september 2018 zal het de waarde van het stuk grond op de dag van de schenking, geïndexeerd tot de dag van overlijden zijn die in aanmerking genomen zal worden in de nalatenschap (en dit zelfs indien de schenkingsakte uitdrukkelijk bepaalde welke de waarde was die ingebracht moest worden). Indien Luc en Marie er de voorkeur aan geven om de waarde van 50.000 ? te behouden om zo elke discussie te vermijden, dan moeten ze een verklaring van behoud laten opmaken.

Voorbeeld 3

Alain bezit een familiale onderneming en heeft twee kinderen, Martin en Julie. Martin heeft zich altijd ten volle ingezet in de familiale onderneming en treedt in de voetsporen van zijn vader, terwijl Julie nooit interesse heeft getoond om de fakkel over te nemen. Alain heeft een aantal jaar geleden een schenking van aandelen van zijn onderneming, met voorbehoud van vruchtgebruik aan Martin gedaan. In de loop der jaren is de waarde van deze aandelen gestegen onder andere dankzij de inzet van Martin in de firma. Welnu, volgens de nieuwe regels, zullen deze aandelen in de nalatenschap ingebracht moeten worden (om de gelijkheid tussen Martin en Julie te respecteren) op basis van de waarde ervan op het ogenblik van het overlijden. Het gaat hier om een uitzondering: in principe voorziet de nieuwe regel dat men rekening moet houden met de waarde van het goed op het ogenblik van de schenking, geïndexeerd tot de dag van overlijden, BEHALVE voor schenkingen waaraan bepaalde modaliteiten gekoppeld zijn, bijvoorbeeld schenkingen met voorbehoud van vruchtgebruik : in dat geval zal er, in principe, gekeken worden naar de waarde op het ogenblik van het overlijden. Alain zou het evenwel onbillijk vinden dat Julie kan profiteren van deze meerwaarde terwijl Martin hard in de onderneming gewerkt heeft. Hij zou dan ook kunnen verkiezen dat deze aandelen moeten worden ingebracht op basis van de niet-geïndexeerde waarde ervan op het ogenblik van de schenking (en niet op het ogenblik van het overlijden), zoals voorzien was op het ogenblik dat hij deze schenking deed. Hiervoor zou hij een verklaring van behoud moeten afleggen.

Schenking aan alle erfgenamen

Merk op dat de hervorming van het erfrecht misschien geen gevolgen zal hebben voor de erfgenamen, indien de schenkingen aan alle erfgenamen samen gedaan werden. Bijvoorbeeld : indien er een schenking gebeurd is door een toekomstige overledene aan zijn/haar drie kinderen die al zijn erfgenamen vormen, dan heeft het weinig belang dat de herwaardering op de ene of op de andere wijze gebeurt, vermits ze op dezelfde manier voor alle erfgenamen zal gelden, behalve eventueel ten aanzien van de overlevende echtgeno(o)te.

www.notaris.be

Partner Content