Online aankopen nemen toe en zijn beter beschermd

De online verkoop zit in de lift. Voor onze kerstpakjes, zullen we 1 miljard euro uitgeven aan online geschenkjes. Gelukkig wordt de online koper beschermd.

De kerstmarkten hebben nog niet afgedaan, maar een groot deel van onze kerstcadeautjes zullen we online aankopen. Dat heeft uiteraard voordelen (keuze uit een groot gamma, geen tien winkels moeten aflopen om dat éne artikel te vinden, geen wachtrijen om te betalen,geen parking moeten zoeken,...). Enig minpuntje blijft uiteraard de levering: zal jouw bestelde artikel wel op tijd aankomen? Tot wie moet je je richten als er een probleem is? Daar bestaan gelukkig regels voor, want Europa wil de online consument beschermen. Goeie informatie van bestelling tot levering is belangrijk! Je vindt de volledige wet die deze kwesties regelt op www.economie.fgov.be.

De online koper wordt beschermd

Europa heeft de lidstaten opgelegd om consumenten nog beter te beschermen en te informeren op het hele traject van bestelling tot levering. In het Belgische Wetboek van Economisch Recht is een gedeelte opgenomen over marktpraktijken en consumentenbescherming, waarin een aantal Europese richtlijnen in Belgische wetgeving werden omgezet. Daarin staan ook nogal wat zaken rond e-commerce.

Bestelling met betalingsverplichting

Vooraleer je op de knop of link duwt die je bestelling confirmeert, is de verkoper verplicht eerst een volledig overzicht met kenmerken van de overeenkomst te geven. Bij het betalen moet er dan een duidelijke formule staan van ‘bestelling met betalingsverplichting’, zodat je uitdrukkelijk erkent dat de bestelling een betalingsverplichting inhoudt. Doet de verkoper dit niet, dan is de consument niet gebonden door deze overeenkomst. Na de betaling moet altijd een bevestiging volgen. Dat kan via mail, of op een andere manier, maar op een duurzame gegevensdrager.

Ook als je opgebeld wordt door een onderneming die iets wil verkopen, moet die aan het begin van het gesprek duidelijk haar identiteit en het commerciële doel van de oproep melden. Ook hier moet binnen een redelijke termijn een bevestiging gegeven worden op een duurzame gegevensdrager, ten laatste bij de levering of uitvoering.

Bijkomende diensten of kosten

Misschien is het je al overkomen bij het online kopen van een vliegtuigticket: als je wil afrekenen probeert men eerst nog allerlei andere producten aan de man te brengen zoals een reisverzekering, een hotel, een huurauto. Soms maakte men zelfs gebruik van zogenaamde default opties, waarbij die bijkomende producten standaard aangevinkt stonden en je ze zelf moest uitvinken alvorens verder te gaan. Dat is niet meer toegelaten. Je moet zelf uitdrukkelijk aangeven dat je een bepaald bijkomend product wil. Als de verkoper dit verbod niet naleeft, kan je voortaan tot een jaar na aankoop afzien van de verkoop zonder vergoeding. Soms moet je zelfs helemaal niets betalen voor die diensten, zelfs al heb je ervan gebruikgemaakt.

Het gebeurt ook dat je moet bijbetalen om van een bepaald betaalmiddel (kredietkaart, bancontact) gebruik te kunnen maken. Dat kan nog steeds, maar de wet zegt dat de verkoper nooit meer mag aanrekenen dan wat hij zelf voor deze dienst moet betalen. Het is aan de verkoper om eventuele extra kosten te bewijzen.

Levering en transport

De koper en de verkoper kunnen een leveringstermijn afspreken, maar als dit niet gebeurt moet het product ten laatste binnen de 30 dagen geleverd worden. Wordt er niet binnen die tijd geleverd, dan moet je de verkoper wel eerst vragen de producten binnen een redelijke aanvullende termijn te leveren. Pas als dan nog niets gebeurt, mag je de overeenkomst beëindigen en moet de verkoper alles wat al betaald werd terugbetalen.

Door de internetverkoop is het aantal verzendingen ook fors gestegen. Maar wie draagt de risico’s als het product onderweg beschadigd raakt? De wet stelt dat het risico pas op de koper overgaat op het moment van ontvangst. Zolang je het product niet in handen hebt gekregen, draag je dus geen risico. Enkel als je erop staat met een andere transporteur te werken dan diegene die de verkoper voorstelde, gaat het risico al over bij het moment dat de verkoper het product aan die transporteur overhandigt.

Bedenktijd

In tegenstelling tot een aankoop in een winkel heb je bij een verkoop op afstand (via internet, telefoon of postorderbedrijf) en een verkoop buiten de verkoopruimte (op een salon of een beurs) 14 dagen de tijd om je te bedenken.

• Nadat je de verkoper hebt ingelicht dat je gebruik maakt van je herroepingsrecht heb je nog eens 14 dagen om het product terug te sturen (vroeger stond er geen termijn op het terugsturen).
• De verkoper mag voortaan wachten met de terugbetaling tot hij het product terug in handen heeft of tot hij een bewijs van verzending ontving.

Let op! Voor bepaalde goederen of diensten geldt de bedenktijd niet, bijvoorbeeld voor goederen die op maat gemaakt worden, snel bederven of een beperkte houdbaarheid hebben. Ook bij de verkoop van hotelkamers en eventtickets die aan een bepaalde datum gebonden zijn is dit het geval, want de verkoper kan die lege kamers of plaatsen anders misschien niet meer verkocht krijgen.

WEETJE Als je een product via internet reserveert en het vervolgens in de winkel gaat afhalen en ter plaatse betaalt, is het in principe ook geen verkoop op afstand. Betaal je online en ga je nadien je product afhalen in de winkel, dan geldt de herroepingstermijn wél.

Informatieplicht

De verkoper is verplicht je op de hoogte te brengen van de voorwaarden waaronder je een herroeping van de overeenkomst kan aanvragen.

• Hij moet dit wel niet meer verplicht doen in een apart kadertje op de overeenkomst. Hij kiest dus hoe hij het meldt, maar laat hij na dit te doen, dan wordt de termijn met één jaar verlengd. De verkoper kan het modelformulier dat in het nieuwe wetboek is terug te vinden, ter beschikking stellen.
• Het hoeft niet meer aangetekend. Je kan nu gewoon binnen de 14 dagen het herroepingsformulier invullen en ondertekenen, maar ook een e-mail met de verklaring versturen, een sms of een brief. Let er wel op dat de handelaar je een schriftelijke ontvangstbevestiging geeft, want als consument heb jij de bewijslast.