Liever een factuur betalen dan geld schenken

Een factuur betalen voor uw (klein)kind vindt u een beter idee dan geld schenken. Hoe zorgt u ervoor dat alles sluitend is?

Uw dochter wil graag haar woning verbouwen. Badkamer, keuken én dak zijn aan vervanging toe. Maar dit alles is niet voor niets... zo blijkt uit de offertes van de aannemers: ? 25.000 voor het dak, ? 15.000 voor de badkamer en ? 20.000 voor de keuken. U wilt uw dochter wel sponsoren, en u had zelfs aan een substantieel bedrag van ? 25.000 à ? 30.000 gedacht, maar u zou het geld liever niet via bankgift op haar rekening storten. Eén van de facturen betalen, die voor het dak bijvoorbeeld, lijkt u een beter idee. U vraagt uw dochter om de factuur door te sturen. Maar is dit juridisch en fiscaal wel een sluitende oplossing? En hoe gaat u best concreet te werk?

Zo vermijdt u het Ferrari-syndroom

Stel dat u een hand- of bankgift (een storting op de rekening) zou doen, dan zou u wel in de twee aangetekende brieven of het bewijsdocument (de zgn. pacte adjoint) als voorwaarde kunnen opnemen dat het geld van de schenking gebruikt moet worden voor de verbouwing van een bepaald huis. Maar dan nog hebt u nooit de zekerheid dat dat ook gebeurt. Want als uw kind er iets anders mee doet (een dure wagen kopen – het gekende Ferrari-syndroom – of een zwembad aanleggen, wat u misschien minder nuttig vindt dan een nieuwe keuken...), lijkt het ons weinig waarschijnlijk dat u naar de rechtbank zult stappen om uw gelijk te halen...

Vandaar dat in de praktijk naar een eenvoudige en handige oplossing is gezocht. De ouders bespreken gewoon vooraf met hun (klein)kind welke factuur zij zullen betalen. Aangezien er in de bouw bijna altijd vooraf een offerte gemaakt wordt, kunt u perfect overeenkomen dat u de factuur van de vloerder, de dakwerker of die van de keuken of de badkamer zult betalen. Op het moment dat uw kind de factuur krijgt, betaalt u gewoon in zijn/haar plaats. Zo weet u 100% zeker waar uw centen naartoe gaan.

Zo doet u het correct

Als u in ons voorbeeld de factuur voor de dakwerken betaalt voor uw dochter, zou het ook kunnen dat u dit geld bij wijze van lening voorschiet. Om misverstanden te vermijden (zowel tegenover de fiscus als tegenover uw andere kinderen), maakt u best duidelijk dat het hier om een schenking gaat en niet om een renteloze lening. De fiscus kan immers na het overlijden een bankonderzoek instellen en zou dus kunnen zien dat er een behoorlijke som ‘verdwenen’ is.

• Maak een bewijsdocument op Na het betalen van de factuur maakt u een bewijsdocument (een zgn. pacte adjoint) op waarin u bevestigt dat het ging om een schenking. Hieronder vindt u een model. Samen met de factuur en de overschrijving, vormt dit document een perfect sluitend bewijs van de onrechtstreekse schenking. U kunt ook met 2 aangetekende brieven werken, maar in de praktijk gebeurt dat steeds minder.

• Stel voorwaarden In het bewijsdocument (of eventueel in de aangetekende brieven) kunt u voorwaarden opleggen. U kunt bijvoorbeeld duidelijk bepalen dat het gaat om een voorschot op de erfenis (dan krijgen uw kinderen na uw overlijden allemaal evenveel) of integendeel net buiten erfdeel (dan kunt u via de schenking méér toekennen aan dit ene kind, voorzover u de reserve van de anderen niet aantast), u kunt een jaarlijkse rente bedingen van bv. 3% voor het geval u toch nog behoeftig zou worden, enz.

Zo vermijdt u de 3-jaartermijn!

Als u een dergelijke factuur betaalt, wordt dit juridisch gezien beschouwd als een ‘onrechtstreekse schenking’, zoals bijvoorbeeld de bankgift. Dat betekent dat er geen schenkingsrechten betaald moeten worden, maar ook dat de 3-jaartermijn zal spelen. De schenker moet nog 3 jaar in leven blijven na de schenking, zoniet betaalt de begiftigde successierechten.

De driejarige termijn begint te lopen vanaf de betaling van de facturen, dus niet vanaf de datum dat de aangetekende brieven werden verstuurd of het bewijsdocument (pacte adjoint) werd opgemaakt. Als er meerdere facturen werden betaald (bv. een voorschotfactuur voor de werken en een eindfactuur na de werken) dan loopt de 3 jaar vanaf de betaling van elke factuur op zich.

WEETJE Zoals bij een bankgift kunt wel het bewijsdocument of de aangetekende brieven nog vlug gaan registreren aan 3% (3,3% in Wallonië) op het registratiekantoor als u als schenker plots ernstig ziek zou worden binnen de 3 jaar.

BEWIJSDOCUMENT Onrechtstreekse schenking
(Betalen factuur)

De ondergetekenden:

1. De heer en/of mevrouw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

wonende te . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

hierna genoemd ‘de schenker’

en

2. de heer of mevrouw .....................................

wonende te ..................................................

hierna genoemd ‘de begiftigde’

verklaren:

Dat er een onrechtstreekse schenking uitgevoerd werd en door de begiftigde in dank aanvaard werd door het betalen van de factuur met nr. . . . . . . . . . . . . . . door overschrijving van rekening
. . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . bij de financiële instelling . . . . . . . . . . . . . . . .naar . . . . . . . . . . . . . . . bij de financiële instelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. voor een bedrag van............euro

Dat dit document opgemaakt wordt enkel strekkend tot bewijs van de voorheen gedane onrechtstreekse schenking.

Dat aan deze onrechtstreekse schenking de volgende voorwaarden verbonden waren, die beide partijen hierbij uitdrukkelijk herhalen en schriftelijk bevestigen:

(bv. de schenking is een voorschot op erfdeel/buiten erfdeel).

Dat tot bewijs het uittreksel van de rekening van de schenker bij deze verklaring wordt gevoegd, alsook de betaalde factuur.

Opgemaakt in het dubbel te . . . . . . . op . . . . . .

De schenker(s) De begiftigde