Is een beding van terugkeer een vergiftigd geschenk?

Bij een schenking wordt vaak een beding van terugkeer in de acte opgenomen. Een goede oplossing of een vergiftigd geschenk?

Een lezer stuurde ons volgende brief:

“Ik heb aan mijn dochter indertijd een ruim appartement in Brussel geschonken. De kans is echter groot dat ze voor mij zal overlijden. In de schenking staat er een beding van terugkeer, m.a.w. de schenking zal belastingvrij naar mij terugkeren als mijn dochter vroeger overlijdt. Moet ik dan opnieuw een schenking doen (bijv. aan mijn kleinkind) om latere successierechten te vermijden?”

Johan Adriaens: “Tegenwoordig wordt het beding van terugkeer bijna automatisch in de schenkingsakte opgenomen, net als in het bewijsdocument of de aangetekende brieven van een hand- of bankgift.

Stel dat uw dochter voor u overlijdt en dit beding uitwerking zou hebben, dan heeft dit inderdaad vervelende gevolgen. Voor het appartement betekent dit dat u opnieuw een schenking zult moeten doen en dit tegen de dure, opklimmende schenkingstarieven. Toch is er een uitweg. U kunt immers verzaken aan het beding van terugkeer. Dat doet u het best via een notariële akte. U kunt verzaken aan dit beding na de realisatie van de zogenaamde ontbindende voorwaarde (in dit geval het overlijden van uw dochter). De schenking (het appartement) zal dan na het overlijden naar uw kleinkinderen gaan en eventueel in vruchtgebruik naar uw schoonzoon (als uw dochter getrouwd is).

Algemeen wordt aangenomen dat een verzaking ook voor het overlijden van de begiftigde kan. Let wel, het omgekeerde kan niet. Het achteraf toevoegen aan een schenking van een zgn. beding van terugkeer is niet mogelijk, zelfs als de begiftigde toestemt. Dit gaat in tegen de onherroepelijkheid van een schenking.”