Hulp voor de mantelzorger
Mantelzorgers verlenen belangeloos een stukje zorg aan wie daar nood aan heeft. Gelukkig zijn er ook steunmaatregelen voor de mantelzorger zelf.
Verpleeghulp/Familiehulp
De dienst maatschappelijk werk van uw ziekenfonds helpt u met zoeken naar een oplossing en geeft u een zicht op financiële tussenkomsten en de mogelijkheden van diensten voor thuisverzorging en thuisverpleging. U kunt daarvoor ook terecht bij de sociale dienst van het OCMW. Er zijn ook diensten voor zelfstandige thuisverpleging (zie kader: Meer info)
Financiële hulp
De zorgbehoevende persoon kan in aanmerking komen voor een heel aantal financiële voordelen: belastingvermindering (personenbelasting en onroerende voorheffing), een hoger aantal dienstencheques, een sociaal telefoon- en energietarief, een verhoogde tegemoetkoming voor gezondheidskosten, een tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden, ... Als de zorgbehoevende inwoont bij de persoon die mantelzorg verleent, dan kan de mantelzorger mee genieten van een aantal voordelen. Voor de mantelzorger zélf is er echter minder financiële hulp voorzien. Maar er wordt aan gewerkt...
Federaal
– Minder belastingen
Als u een (groot)ouder, broer of zus bij u laat inwonen die zelf beperkte inkomsten heeft, dan kan deze persoon fiscaal ten laste zijn. U krijgt dan een verhoging van de belastingvrije som. Meer info: FOD Financiën,( 02 572 57 57.
– Wetsvoorstel onkostenvergoeding zorgvrijwilligers
Een belangrijke groep van vrijwilligers zijn de zorgvrijwilligers: vrijwilligers die boodschappen doen voor een buur op leeftijd, de vrijwilliger die een oogje in het zeil houdt wanneer de mantelzorger van een dementerende persoon afwezig is,...Voor deze diensten kunnen ze een forfaitaire onkostenvergoeding ontvangen. Maar vaak kunnen ze in het najaar geen vrijwilligerszorg meer bieden omdat ze tegen dan het jaarplafond van de onkostenvergoeding bereikt hebben (? 1.257,51 per jaar). Gaat de vrijwilliger boven dit plafond (of boven het dagplafond ? 31,44), dan moet hij RSZ en belastingen betalen op het volledige bedrag van de vergoeding.
Sonja Becq, Dirk Claes en Cindy Franssen dienden een wetsvoorstel in om het onkostenforfait te verdubbelen.
Vlaams
De Vlaamse zorgverzekering
Zorgbehoevende personen met 35 punten op de schaal BEL-schaal (Beoordeling Eerste Lijn) hebben via de Vlaamse Zorgverzekering recht op een gedeeltelijke terugbetaling van hun niet-medische kosten. Een deel van de vergoeding kunnen ze gebruiken om hun mantelzorgers te vergoeden (al is de Vlaamse zorgverzekering daar niet echt voor bedoeld, aldus Dolf De Ridder van het Kenniscentrum mantelzorg). Om als zwaar zorgbehoevend beschouwd te worden en dus recht te hebben op een tegemoetkoming moet de zorgbehoevende die beroep doet op mantel-en thuiszorg lijden aan een langdurig en ernstig verminderd zelfzorgvermogen, te bewijzen via een attest dat is opgesteld door een ‘indicatiesteller'(bijvoorbeeld een OCMW of een dienst voor gezinszorg). U vindt de lijst met indicatiestellers op www.vlaamsezorgverzekering.be. De uitkering bedraagt ? 130 per maand, zowel voor wie beroep doet op residentiële zorg als op mantel-en thuiszorg.
In Vlaanderen is de bijdrage aan de zorgverzekering verplicht voor iedereen vanaf het jaar dat hij/zij 26 wordt. jaar is, in Brussel is er een vrijwillige aansluiting mogelijk vanaf de leeftijd van 26 jaar.
Provinciaal
De provincies Antwerpen, Oost-Vlaanderen en Limburg kennen een provinciale mantelzorgpremie toe. De voorwaarden zijn wel telkens verschillend. De premie is niet cumuleerbaar met de Vlaamse zorgverzekering, maar is bedoeld voor de mantelzorger die iemand verzorgt die niet in aanmerking komt voor de Vlaamse zorgverzekering (wegens geen 35 punten op de BEL_schaal). Meer informatie kunt u vinden op de volgende websites:
voor Antwerpen: www.provant.be, subsidies, welzijn, individuele toelage voor thuisverzorging van ouderen
voor Oost-Vlaanderen: www.oost-vlaanderen.be, welzijn en gezondheid, individuele premies.
voor Limburg: www.limburg.be, senioren, dienst ouderen, mantelzorg
Gemeentelijk
Verschillende gemeentes beschikken over een gemeentelijke mantelzorgpremie, maar in nog heel wat gemeentes bestaat dit niet. Neem dus contact met uw gemeente. Het bedrag kan variëren van ? 50,00 per jaar tot ? 25,00 (of meer) per maand. Let op! Elke gemeente heeft haar eigen regels. Soms is de premie enkel bedoeld voor mantelzorgers van 65-plussers, of bijvoorbeeld alleen voor bloedverwanten, ....
Technische hulp
U kunt een opleiding volgen om rugsparende technieken aan te leren. U kunt ook heel wat materiaal lenen. Informeer bij uw ziekenfonds.
Psychologische hulp
Als u als mantelzorger zelf even op adem wilt komen, kunt u de zorgbehoevende persoon tijdelijk laten opvangen in een centrum voor kortverblijf, of een dagverzorgingscentrum.Sommige ziekenfondsen organiseren vakantieverblijven voor zorgafhankelijke personen en hun mantelzorgers. Bepaalde gemeenten kennen een vakantietoelage toe aan langdurig zieken. Informeer bij uw gemeentebestuur. Informeer ook bij uw ziekenfonds. Zij beschikken over een dienst thuisoppas zodat u er zelf eens tussenuit kunt.
Meer info: Kenniscentrum Mantelzorg, Steenweg op Brussel 213, 1780 Wemmel,( 02 452 63 13.
– De adressen van de ziekenfondsen vindt u op www.riziv.be, verzekeringsinstellingen. Zij beschikken over een dienst thuiszorg, waar u terecht kunt voor allerlei informatie (thuisverpleging, uitlenen van materiaal, oppashulp,...). Binnen het ziekenfonds kan er ook een vereniging zijn die activiteiten aanbiedt voor zorgbehoevenden en hun mantelzorgers, zoals bijvoorbeeld www.ziekenzorg.be.
– www.wit-gelekruis.be (enkel thuisverpleging), www.solidariteit.be (thuisverpleging en gezinszorg), www.landelijkethuiszorg.be (gezins-en bejaardenzorg, poetshulp,...), www.familiehulp.be (idem) , www.sowel.be (provincie Antwerpen)
– Via de site www.verplegingthuis.be kunt u een zelfstandige thuisverpleegkundige in uw buurt vinden,( 070 22 26 78 .
– Neem sowieso contact met uw gemeente, OCMW en ziekenfonds. Als u mantelzorg verleent aan iemand met een bepaalde ziekte, informeer dan ook bij de Liga of de vereniging.
– Kent u de mantelzorgtelefoon? Op het nummer( 078 15 50 20 vindt u een luisterend oor en kunt u uw verhaal kwijt. Alle weekdagen tussen 14 en 18 u. Kostprijs: zonaal gesprek.
Recht op verlof voor de werkende mantelzorger
Zolang er geen specifiek themaverlof voor mantelzorgers is, kunt u als loontrekkende mantelzorger een thematisch verlof of een tijdskrediet nemen (of een combinatie van beiden). Al is dit uiteraard maar voor een beperkte periode.
Thematisch verlof ? gemotiveerd tijdskrediet
Een thematisch verlof is een periode waarin u het werk geheel of gedeeltelijk kunt onderbreken voor een welbepaalde reden: om medische bijstand te verlenen aan een ziek gezins-of familielid, om voor een kind te zorgen (ouderschapschapsverlof), of om iemand bij te staan in de palliatieve fase (palliatief verlof). De thematische verloven gelden zowel bij de overheid als in de privésector. De overheid waarbij u werkt moet het wel reglementair voorzien hebben.
Deze thematische verloven zijn niet te verwarren met het gemotiveerd tijdskrediet in de privésector. Dit is het tijdskrediet owv een door de wet bepaalde reden (of motief): zorg voor een kind, opleiding, palliatieve zorgen, bijstand aan een zwaar ziek gezins- of familielid. Voor een tijdskrediet moeten er tewerkstellingsvoorwaarden voldaan zijn, dat is niet het geval voor de thematische verloven. De duur van een thematisch verlof wordt ook niet in rekening gebracht om te zien of uw recht op tijdskrediet uitgeput is of niet. Wilt u een tijdje voor een ziek familielid zorgen, dan kunt u dus eerst een thematisch verlof aanvragen en pas daarna een tijdskrediet met motief bijstand.
WEETJE Onder bepaalde voorwaarden is het mogelijk om een thematisch verlof te krijgen tijdens een lopende periode van tijdskrediet.
TIP Om een juist zicht te krijgen op uw rechten en ze maximaal te benutten, neemt u best contact met de RVA,( 02 515 41 11.
Uitgebreide info over alle vormen van thematisch verlof en gemotiveerd tijdskrediet: www.rva.be, loopbaanonderbreking/tijdskrediet.