Het medisch attest in 10 vragen

U bent ziek en uw arts duidt op uw attest aan dat u de woning niet mag verlaten. Maar u kunt toch niet genezen zonder te eten, dus moet u toch boodschappen doen! Wat mag, en wat niet?

1. Moet ik altijd een medisch attest voorleggen?

Neen. De Wet op de arbeidsovereenkomsten verplicht de werknemer enkel om zijn werkgever te verwittigen, niet om een medisch attest voor te leggen. Wel is het mogelijk dat een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) in de sector of de onderneming, of het arbeidsreglement van het bedrijf zieke werknemers verplicht een attest te bezorgen. Staat er niets in de cao of het arbeidsreglement, dan is een attest enkel nodig als de werkgever daarom vraagt. Het vermeldt de aard van de ongeschiktheid (ziekte, ongeval,...), de vermoedelijke duur en of het toegelaten is de woning te verlaten.

2. Hoe snel moet ik mijn medisch attest aan mijn werkgever bezorgen?

Volgens de arbeidsovereenkomstenwet moet u uw werkgever onmiddellijk verwittigen. Hiermee wordt bedoeld: de eerste dag van de arbeidsongeschiktheid. De wet bepaalt niet hoe dit moet gebeuren. Dat kan dus per telefoon, mail, fax,... Als er een medisch attest wordt gevraagd (in een cao, een arbeidsreglement of op verzoek van de werkgever), dan moet u dat bezorgen binnen de 2 werkdagen, te rekenen vanaf de eerste dag van de ongeschiktheid of binnen de termijn aangeduid in de cao of het arbeidsreglement.

LET OP! Als u het attest te laat (of helemaal niet) bezorgt, mag de werkgever loonwaarborg weigeren voor de dagen dat u niet gedekt was door een medisch attest.

WEETJE Bent u een werkloze en uw arts verklaart u arbeidsongeschikt, dan moet u uw uitbetalingsinstelling (uw vakbond of de Hulpkas voor werkloosheidsuitkeringen) op de hoogte brengen. Dit doet u door voor de dagen dat u ziek bent een Z aan te duiden op uw stempelkaart. Voor die dagen krijgt u dan een uitkering van uw ziekenfonds en niet van de RVA.

3. Op mijn medisch attest heeft mijn dokter aangeduid dat ik het huis niet mag verlaten. Maar ik woon alleen, dus mag ik toch boodschappen doen?

Hier geldt het redelijkheidsprincipe. Als u alleen woont is het logisch dat u boodschappen doet of medicijnen ophaalt in de apotheek. Het zou anders zijn als uw werkgever u in een discotheek ontmoet. Dit is misschien niet meteen een dringende reden – een basis voor ontslag zonder vergoeding – maar het kan uw baas allicht inspireren om een controlearts te sturen.

4. Ik heb migraine, zo kan ik niet werken. Mag ik één dag thuis blijven zonder medisch attest?

De wet voorziet niet in het recht op een baaldag. U moet dus in elk geval uw werkgever zo vlug mogelijk verwittigen. Of u effectief een medisch attest moet bezorgen voor één dag hangt af van het bedrijf.

5. Ik ben thuis met een depres-sie. Mag ik familie of vrienden bezoeken? Ook in het buitenland?

Een ziekteverlof wordt toegekend opdat u opnieuw fysiek en mentaal gezond zou worden om het werk te kunnen hervatten. Als u (of uw arts) meent dat uw gezondheidstoestand kan verbeteren door een bezoek bij vrienden of een reis naar het buitenland, dan is dit toegelaten. U bent wel verplicht uw werkgever het adres van uw tijdelijke verblijfplaats te bezorgen voor het geval hij een controlearts zou willen sturen.

6. Ik heb mijn werkgever een medisch attest bezorgd voor meer dan 1 week. Ik veronderstel dat hij geen controlearts mag sturen tijdens het weekend?

Toch wel! Wanneer een werkgever twijfels heeft, kan hij een controlearts sturen tijdens de volledige periode van het gewaarborgde loon. Na deze periode (zodra het ziekenfonds uitkeringen betaalt) kan de adviserende geneesheer van het ziekenfonds een controlearts sturen. Die mag zich niet uitspreken over uw ziekte (dit is medisch geheim), maar hij mag wel controleren of u al of niet arbeidsgeschikt bent. Hij bepaalt dus of uw werkgever al dan niet verder uw gewaarborgde loon moet uitbetalen.

Om de controle uit te oefenen, kan de arts naar u toekomen of hij kan u oproepen om naar zijn kabinet te komen. Dit, afhankelijk van of uw arts u de toestemming gaf om uw woonst te verlaten, of niet. De arts mag u wel degelijk in het weekend of tijdens een feestdag bezoeken. De controles gebeuren tussen 8 en 20 uur. Wanneer uw medisch attest aanduidt dat u uw woning mag verlaten en u doet dat ook, vergeet dan niet bij uw thuiskomst in uw brievenbus te kijken of de controlearts een oproepingsbrief of -kaart heeft achtergelaten.

WEETJE De kosten voor de medische controle en voor eventuele verplaatsingen zijn ten laste van de werkgever.

7. Ik ben langer dan 30 dagen ziek, dus zal ik vergoed worden door het ziekenfonds. Klopt het dat ik zelf het ziekenfonds moet verwittigen? En mag ik gewoon een kopie van mijn medisch attest sturen?

Het klopt dat u zelf uw ziekenfonds moet verwittigen als u langer ziek bent dan de periode gedekt door het gewaarborgde loon van de werkgever (30 dagen voor een bediende, 14 dagen voor een arbeider). Maar het medisch attest van uw behandelende geneesheer is enkel geldig tegenover uw werkgever. Naar het ziekenfonds moet u een document Vertrouwelijk sturen dat ingevuld is door uw geneesheer.

8. Ik ben 2 weken ziek geweest, daarna 1 week opnieuw gaan werken en dan opnieuw ziek geworden, en dit voor 3 weken. Wordt dit als één periode van ziekte beschouwd?

Wanneer u ziek valt, opnieuw gaat werken en binnen de 14 dagen weer arbeidsongeschikt wordt door dezelfde aandoening (of binnen de 3 maanden voor wie de eerste ziekteperiode langer dan 1 jaar heeft geduurd), dan is er sprake van hervallen en rekent de ziekteverzekering deze periode als één periode van ziekte. In uw geval betekent dit dat u 5 weken ziek bent, niet 3, en dat de periode van gewaarborgd loon wordt overschreden. Vanaf het einde van de tweede week van uw tweede ziekte-periode wordt u door het ziekenfonds vergoed.

LET OP! U moet zelf de adviserende geneesheer van uw ziekenfonds verwittigen, op de manier zoals aangegeven in vraag 7. U doet dit binnen de 48 uur nadat u hervallen bent. Verwittig uw ziekenfonds ook dat er al een eerdere ziekteperiode geweest is. Op die manier weten ze daar dat ze u snel zullen moeten vergoeden.

9. Als ik vervroegd terug kom werken, ben ik dan bij een eventueel arbeidsongeval gedekt door de verzekering?

In principe bent u verzekerd voor arbeidsongevallen, ook al komt u vroeger dan voorzien uit ziekteverlof. U verwittigt uw werkgever het best de dag voor u het werk zult hervatten. Dit is belangrijk als u een ongeval zou hebben op weg naar het werk. Was uw werkgever niet op de hoogte, dan zou de verzekeraar kunnen betwisten dat het een arbeidsongeval was.

10. Heb ik het recht om mijn werk te verlaten voor een doktersbezoek of een medisch onderzoek?

Er bestaat niet zoiets als een algemeen recht op afwezigheid tijdens een arbeidsdag, ook niet om naar een medisch onderzoek te gaan. Het is wel mogelijk dat uw arbeidsreglement of een cao in uw sector of in de onderneming daarin voorziet. Ook kunt u hierover eventueel een afspraak maken met uw baas of werkgever. In veel ondernemingen mogen werknemers bijvoorbeeld het werk verlaten om een medisch onderzoek te laten uitvoeren, mits zij een attest voorleggen. Vaak wordt daarbij een onderscheid gemaakt tussen een onderzoek dat niet op een ander moment dan tijdens de werkuren kan gebeuren en een onderzoek (of een raadpleging) dat wel buiten die uren kan plaatsvinden.