De gevolgen van samenwonen

Zodra u onder één dak woont met iemand anders, heeft dat financiële gevolgen. U kunt kosten delen, dat is evident, maar u verliest ook een aantal voordelen.

Eén van de thema’s waarover de meeste vragen worden gesteld op de Juriservice van Plus Magazine gaat over de gevaren van samenwonen. We overlopen de 10 meest gestelde.

Wettelijk-feitelijk?

Wie gaat samenwonen met één persoon kan kiezen voor een wettelijke samenwoning via een verklaring bij de burgerlijke stand. Dan gelden een aantal rechten en plichten. (Twee of meer) feitelijke samenwoners blijven ongebonden, maar dat brengt ook risico’s mee (zie vraag 8).

1. Daalt mijn pensioen?

Samenwonen – wettelijk of feitelijk – heeft geen invloed op het pensioenbedrag. Ieder behoudt zijn pensioen. Voor wie trouwt en een gezinspensioen aanvraagt, controleert de pensioendienst wat voordeliger is: het gezinspensioen of de eigen pensioenen.

2. Verlies ik mijn pensioen als gescheiden echtgeno(o)t(e)?

Als uw ex-partner loontrekkend of zelfstandig was, kunt u in aanmerking komen voor een rustpensioen als gescheiden echtgenoot. Gaat u nadien samenwonen met een nieuwe partner, wettelijk of feitelijk, dan behoudt u dit pensioen. Trouwt u opnieuw, dan verliest u uw pensioen als gescheiden echtgenoot. Was uw ex-echtgenoot een ambtenaar, dan kunt u enkel een overlevingspensioen krijgen. Dat behoudt u wanneer u gaat samenwonen, niet als u hertrouwt.

3. Daalt mijn brugpensioen?

Zodra u samenwoont, wordt u niet meer als alleenstaande beschouwd. Aan het brutobedrag van het brugpensioen verandert dat niets, netto soms wel. Op het totale bedrag van het brugpensioen wordt een sociale inhouding gedaan van 6,5%. Ze mag echter niet tot gevolg hebben dat het brugpensioen onder een bepaalde grens zakt. Deze grens ligt hoger voor alleenstaanden dan voor samenwonenden, vandaar dat de bruggepensioneerde samenwoner mogelijk een lager netto over houdt.

4. Daalt mijn werkloosheid?

Ontving u een uitkering als alleen-staande, dan zal die dalen als u gaat samenwonen. Een uitkering als samenwonende bedraagt het eerste jaar 55% van het laatste geplafonneerde brutoloon, 40% vanaf de dertiende maand, en een forfaitair bedrag vanaf 3 maanden nadien (of later naargelang hoe lang u gewerkt hebt). Een alleenstaande ontvangt het eerste jaar 60% en vanaf het tweede jaar 55%.

5. Daalt mijn invaliditeitsuitkering?

Wie arbeidsongeschikt is, krijgt het eerste jaar een primaire arbeidsongeschiktheidsuitkering (60% van het gederfde, begrensde loon). Ze verandert niet als u gaat samenwonen. Vanaf het tweede jaar krijgt u een invaliditeitsuitkering: als gezinshoofd (65% van het gederfde, begrensde loon), als alleenstaande (53%) of samenwonen- de (40 %). Deze uitkering kan veranderen naargelang het inkomen van de persoon met wie u samenwoont:

  • voor beroepsinkomsten: u behoudt uw uitkering als gezinshoofd als de persoon met wie u samenwoont niet meer verdient dan ? 805,06 per maand. Verdient deze persoon tussen ? 805,06 en ? 1387,49, dan krijgt (of behoudt) u het bedrag als alleenstaande. Verdient hij meer dan ? 1387,49 dan krijgt u het bedrag van samenwonenden.
  • voor de sociale zekerheidsuitkering is er maar 1 grens: ? 805,06.

6. Verlies ik mijn verhoogde tegemoetkoming?

Wie een verhoogde tegemoetkoming Gezondheidszorgen geniet, betaalt minder remgeld voor geneesmiddelen, doktersbezoek, enz. Als u gaat samenwonen, kan het zijn dat uw gezinsinkomen boven de grens uitkomt en dan verliest u uw recht op een verhoogde tegemoetkoming.

7. Daalt mijn uitkering als mindervalide?

Mindervalide personen kunnen volgende uitkeringen krijgen:

  • een inkomensvervangende tegemoetkoming. Ze hangt af van de inkomsten van hemzelf én van de persoon met wie hij samenwoont.
  • een integratietegemoetkoming voor de kosten wegens verminderde zelfredzaamheid. Er wordt rekening gehouden met de inkomsten van de samenwonende partner.
  • een tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden (65-plus) is afhankelijk van de inkomsten van de samenwoners. Info via het contactcenter FOD Sociale Zekerheid: tel. 02 507 87 99 (8.30 – 16.30 uur), e-mail: HandiN@minsoc.fed.be

8. Worden we allebei huurder?

Als samenwoners een woning huren, dan is het belangrijk wie de overeenkomst tekent.

  • Sluiten ze allemaal de huurovereenkomst, dan hebben ze een individueel recht op het goed. Als één van de wettelijke samenwoners de huur dan niet betaalt, kan de verhuurder de volledige som bij de andere vorderen. Bij feitelijk samenwonenden kan dat niet. Daarom plaatsen veel verhuurders in het contract dat alle huurders hoof-delijk aansprakelijk zijn.
  • Tekent slechts één huurder de over-eenkomst en woont hij wettelijk samen, dan wordt de overeenkomst verondersteld te zijn gesloten door alle samenwoners. De verhuurder moet zich toch tot elk van hen richten als hij de overeenkomst wil opzeggen. Ook omgekeerd moeten alle huurders de huur opzeggen. De huurder die de overeenkomst sloot kan de andere huurder(s) niet op straat zetten.
  • Tekent één huurder en woont hij feitelijk samen, dan zijn de andere huurders afhankelijk van wie de overeenkomst ondertekend heeft.

9. Betaal ik meer belastingen?

Als u wettelijk gaat samenwonen, zult in bepaalde gevallen meer belastingen betalen dan alleen- of feitelijk samenwonenden. Die genieten bijvoorbeeld een hogere belastingvrije som voor kinderen. Wettelijk samenwonenden (en gehuwden) kunnen dan weer het huwelijksquotiënt toepassen als één van hen niet werkt.

NIEUW Sinds inkomstenjaar 2004 geldt een decumul voor gehuwden en wettelijke samenwoners. De fiscus paste de decumul echter niet toe als één van de partners een werkloosheidsuitkering genoot. Gevolg: werkloze wettelijk samenwonenden (en gehuwden) betaalden meer belastingen dan alleenstaanden of feitelijk samenwonenden. Het Grondwettelijk Hof vindt dit discriminerend. Werklozen kunnen nu een ambtshalve ontheffing aan de fiscus vragen. Bruggepensioneerden en wie een uitkering wegens tijdelijke werkloosheid krijgt, genoten al van de decumul.

10. Ben ik medeverantwoordelijk voor schulden?

Als één van de samenwoners schulden heeft, kunnen alle goederen die zich op zijn adres bevinden en waarvan niet kan bewezen worden dat ze niet van hem zijn, in beslag genomen worden. Hou dus aankoopbewijzen en facturen bij!

Partner Content