België – Zweden: 0 -1 op vlak van langer en graag werken

De Zweden werken langer, maar ook liever dan de Belgen. Wat kunnen we leren van onze verre noorderburen?

Als er gepraat wordt over werk en arbeidsomstandigheden, dan wordt er al vlug verwezen naar het Scandinavische model, met Zweden op kop. Is het daar allemaal rozengeur en maneschijn? Allicht niet, maar als we het hebben over langer werken en graag werken, kunnen we misschien toch eens gaan kijken hoe de Zweden erin slagen zoveel betere ‘punten te scoren’.

Pensioenexpert Delta Lloyd Life liet een enquête uitvoeren bij 1600 Belgische en Zweedse werknemers, waarvan hij vandaag de resultaten bekendmaakte. Er werd een vergelijking gemaakt tussen het Belgische en Zweedse systeem op het vlak van pensioenleeftijd, loopbaanduur, werkmentaliteit, activiteitsgraad van 50 tot 64-jarigen, deeltijds werk, opleiding, enz.

Geheim recept?

Gemiddeld werken Zweden 8 jaar langer dan hun Belgische collega’s en bovendien voelen ze zich op het einde van hun loopbaan heel gelukkig. Waarin schuilt dan hun geheim? Alleszins al niet in een leeftijdsbewust personeelsbeleid met veel mogelijkheden om voltijdse carrières af te bouwen naar deeltijdse of systemen van tijdskrediet of loopbaanonderbreking. In Zweden wordt er net nietgefocust op leeftijd in het personeelsbeleid, omdat dit stigmatiserend werkt. Zij kiezen bewust niet voor doelgroepgebonden maatregelen. En er wordt vooral voltijds gewerkt (bijna 80%, tegenover iets meer dan 60% in België). De oplossing schuilt dus blijkbaar niet (altijd) in minder werken.

Waarin dan wel? Een belangrijke factor om met plezier te werken en met plezier te blijven werken, is betrokkenheid, participatie. Opleiding is zeker ook een motiverende factor. In Zweden ligt de participatiegraad van 55-plussers bij opleidingen op 21,6%, tegenover 5,6% in België. Wie bereid is om een opleiding te volgen (en wie een opleiding mag volgen van zijn werkgever) heeft de kans om bij te leren, maar ook om zich te heroriënteren.

En ongetwijfeld speelt ook de algemene mentaliteit mee. Volgens Hilda Martens, prof. em.dr.Universiteit Hasselt stellen Belgen zich vooral de vraag “Hoelang moet ik nog werken?”. Ons beleid focust teveel op externe motivatoren (loon, arbeidsvoorwaarden, mogelijkheid tot tijdskrediet,..), terwijl voor de Zweden de jobinhoud zelf dé motivatie is.

Flexibele pensioenleeftijd

In België kennen we nog altijd een wettelijke pensioenleeftijd van 65 jaar. Wie aan bepaalde loon-en leeftijdsvoorwaarden voldoet kan weliswaar vervroegd met pensioen, maar vanaf 65 jaar ‘stopt het’. Je mag dan wel nog werken, maar eens je aan 45 loopbaanjaren zit tellen de extra jaren niet mee voor je pensioen. Dat is in Zweden anders. Zij werken met een flexibele pensioenleeftijd. Wie blijft werken, blijft pensioen opbouwen. Wie meer bijdraagt, krijgt meer. En vroeg stoppen wordt eerder slecht bekeken.

Remotie

Een andere job aanvaarden omdat de oude bijvoorbeeld een te grote fysieke inspanning vraagt is in Zweden absoluut geen schande. Een Zweed zal er geen statusverlies door lijden, ook niet als hij daardoor wat minder verdient dan voorheen. Integendeel zelfs, het wordt positief bekeken. Daar kunnen wij Belgen inderdaad nog wat van leren.

De volledige resultaten van de enquête vindt u op http://365analytics.com/public/werken14/NL/