Gedeeltelijk verbod op pesticiden die gevaarlijk zijn voor bijen

Er komt een tijdelijk verbod op drie soorten pesticiden die gevaarlijk zijn voor de gezondheid van bijen. De neonicotinoïden zullen niet gebruikt mogen worden in de periodes dat bijen actief zijn op landbouwgewassen.

De drie stoffen blijken volgens een rapport van het Europees Voedselagentschap dat in januari verscheen een zeer hoog risico in te houden voor bijen. De Europese Commissie stelde daarop voor gedurende twee jaar neonicotinoïden helemaal te verbieden, maar daar wilden de lidstaten niet van weten.

Nadat een expertencomité zich over de zaak had gebogen, werd alsnog een compromis gevonden. De drie pesticiden clothianidine, thiamethoxam en imidaclopride, die neonicotinoïden bevatten, zullen in de toekomst enkel nog gebruikt mogen worden in periodes waarin bijen niet actief zijn. Bovendien worden ze enkel nog voor professioneel gebruik toegelaten, particulieren zullen ze niet meer in de handel

vinden. Op 1 december 2013 wordt het verbod actief.

Kathleen Van Brempt, Europees parlementslid voor sp.a, had een volledig verbod naar eigen zeggen beter gevonden, maar kan leven met het compromis. “Vooral omdat de lidstaten hebben moeten weerstaan aan de machtige pesticidelobby die de laatste maanden kosten noch moeite heeft gespaard om het voorstel te kelderen.”

Neonicotinoïden zullen wel nog in boomgaarden gebruikt kunnen worden, maar enkel na de bloeiperiode. Ook zaadbehandeling met de drie producten wordt verboden, voor planten in serres blijven ze wel toegelaten. Van zodra er voldoende nieuwe wetenschappelijke en technische gegevens zijn, zal de Commissie het moratorium opnieuw bekijken. Dit gebeurt ten laatste twee jaar na de inwerkingtreding.

Voor Van Brempts collega in het halfrond Bart Staes (Groen), kan het moratorium enkel maar een eerste stap zijn. “Een volledige ban op alle neonicotinoïden is essentieel om de instorting van onze bijenkolonies te voorkomen”, zegt hij. “En alleen een volledige ban zal de blootstelling van andere insecten, vogels en amfibieen aan deze systemische stoffen die lang in bodem en water actief blijven en hun weg vinden naar de nectar en pollen, voorkomen.”

Natuurpunt wil dat de Belgische overheid alvast een totaalverbod op neonicotionoïden instelt, “tot er duidelijkheid is over de schadelijkheid van deze pesticiden voor bijen en andere dieren”. Op Europees niveau heeft België de maatregelen de voorbije weken actief gesteund. Vlaams minister-president Kris Peeters, bevoegd voor Landbouw, reageerde maandag alvast tevreden op het tijdelijke verbod.