Verkoop van namaakproducten steeds populairder op sociale media

In 2015 heeft de Economische Inspectie van de federale overheidsdienst Economie ongeveer 320.000 namaakartikelen van de markt gehaald, goed voor een geschatte marktwaarde van 12,3 miljoen euro. Het internet en sociale media worden steeds meer gebruikt voor de verkoop van namaak, zei minister van Economie en Consumentenzaken Kris Peeters bij de voorstelling van de resultaten.

“Deze online-evolutie is een gevolg van het valse gevoel van anonimiteit dat de verkopers er hebben op het internet. ‘Als ik het aanbied via internet, ben ik minder pakbaar’, denken ze. Gelukkig is niets minder waar”, aldus Peeters. “Internationale samenwerking is van essentieel belang, zeker wat betreft internetcriminaliteit”, aldus nog de minister.

Verkoop via gesloten groepen op sociale media

De Economische Inspectie werkt dan ook samen met de douane, het Europese antifraudekantoor OLAF en de Europese politiedienst Europol. “We zien een grote verschuiving naar het internet”, zegt ook Jannik Grooten, hoofd van de Cel Namaak bij de FOD Economie. “Namakers gebruiken vaak daarvoor gesloten groepen op sociale media. We hebben dan ook een samenwerking met Facebook en andere sociale netwerksites.”

De Economische Inspectie voerde vorig jaar 1.150 namaakcontroles uit, de helft daarvan op het internet en sociale media. Ook zijn 328 websites, die op .eu of .be eindigen, geblokkeerd voor inbreuken op intellectuele eigendomsrechten. Het gaat dan om websites die bekende merknamen misbruikten om consumenten te lokken of namaak te verkopen. In totaal zijn 319.199 valse artikelen van de markt gehaald. Dat is minder dan in 2014, toen het om 435.707 namaakproducten ging.

De geschatte waarde van die artikelen lag in 2015 wel meer dan 30 procent hoger: 9,4 miljoen euro in 2014 tegenover 12,3 miljoen in 2015. Dat komt omdat meer namaak van luxeproducten, zoals parfum, handtassen en merkkledij bij de controles is aangetroffen.

“Consumenten gebruiken minderwaardige en soms gevaarlijke producten, zonder dat ze dit weten. Producenten moeten dan weer opboksen tegen oneerlijke concurrentie van malafide personen die goedkope en minderwaardige kopieën van hun werk op de markt brengen en teren op hun inspanningen op vlak van R&D (onderzoek en ontwikkeling, nvdr) of naambekendheid.”

Minder lichaamsverzorgingsproducten

Dat in absolute cijfers minder namaakproducten zijn gevonden, komt onder andere doordat minder valse lichaamsverzorgingsproducten zijn ontdekt. Peeters schrijft dat toe aan het repressief beleid van de voorbije jaren. “Bij dergelijke producten bestaat een gevaar voor de gezondheid van de consument. Men weet immers niet wat in deze producten zit, waardoor sommige producten allergische reacties of erger kunnen uitlokken”, aldus Peeters.

Een andere trend is dat bijvoorbeeld namaakproducten in ons land worden geassembleerd uit losse onderdelen, die gemakkelijk België kunnen worden binnengebracht. “De producten worden samengesteld in België, waarna de merknaam wordt toegevoegd”, aldus Grooten. Dat gebeurt bijvoorbeeld bij namaakhandtassen door het merk op het product te bevestigen, of covers van smartphones waarbij een extra laag boven de merknaam wordt verwijderd. Op handel in namaak staat een geldboete die kan oplopen tot 600.000 euro en/of een gevangenisstraf tot 5 jaar. De producten worden inbeslaggenomen en vernietigd. Peeters beklemtoonde nog dat ook in 2016 de strijd tegen namaak offline en online wordt voortgezet.