Wetenschappelijk bewezen gezondheidsinformatie bijeengebracht op website
Deze week ging de website www.gezondheidenwetenschap.be online. Initiatiefnemer is CEBAM, het Belgisch Centrum voor Evidence-Based Medicine. De nieuwe website bevat toegankelijke informatie voor patiënten en geeft commentaar en duiding bij gezondheidsberichten in de media.
“Alsmaar meer mensen gaan op internet op zoek naar gezondheidsinformatie en de informatie die ze daar vinden is niet altijd betrouwbaar of te moeilijk. CEBAM garandeert mij dat ze patiënten en gezonde burgers onafhankelijke, begrijpbare én wetenschappelijk correcte gezondheidsinformatie kunnen geven en dat is nodig. Onderzoek leert ons immers dat het verbeteren van de kennis en het bekwaam maken van burgers om beslissingen te nemen een positief effect kan hebben op hun gezondheid”, aldus Vlaams Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, Jo Vandeurzen.
Ook Peter Gielen van het Trefpunt Zelfhulp beaamt dit: “Van patiënten wordt vandaag verwacht dat ze een stuk verantwoordelijkheid voor hun eigen zorg en gezondheid opnemen. Om dat te kunnen, hebben ze kwaliteitsvolle, recente en verstaanbare informatie van een betrouwbare bron nodig.”
Richtlijnen voor artsen én patiënten
CEBAM, het Belgisch Centrum voor Evidence-Based Medicine, is een onafhankelijk, multidisciplinair en interuniversitair medisch wetenschappelijk instituut. Tot nu toe richtte CEBAM zich vooral tot zorgverleners. Met dit initiatief wil CEBAM zich ook tot het grote publiek richten. CEBAM is gestart met het hertalen, zeg maar het omzetten in begrijpelijke taal, van artsenrichtlijnen op patiëntniveau. Dit is zeer nuttig omdat patiënten vaak op internet surfen om meer informatie te krijgen over hun aandoening, tot 75% van de patiënten doen dat. Maar in meer dan de helft van de gevallen is de informatie op het internet onduidelijk of fout. Dat kan gevaarlijk zijn omdat meer dan 11% van de patiënten op deze basis beslissen om niet naar de arts te gaan. Eén vierde van hen neemt op die basis vitaminen, voedingssupplementen of kruiden.
“Met ons initiatief willen we tegemoet komen aan de nood aan betrouwbare informatie op het net. Want surfen op het net kan positief zijn: in Frankrijk vond 60% van de gebruikers dat online informatie hen ondersteunt om onderbouwde beslissingen te nemen. Het verrijkte tevens hun interactie met de arts”, aldus dr. Patrik Vankrunkelsven, directeur van CEBAM. “Wanneer artsenrichtlijnen gepopulariseerd worden, moeten ze uiteraard 100% correct blijven én tegelijkertijd verstaanbaar zijn. We kunnen dat garanderen door de wijze waarop we tewerk gaan”, aldus nog Patrik Vankrunkelsven.
In de praktijk
Een artsenrichtlijn is een leidraad voor artsen ten aanzien van een bepaalde aandoening of klacht, gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek (evidence-based). Hij heeft als doel de beste zorg te bieden voor de patiënt. De richtlijnen zijn toegankelijk voor artsen vanuit het elektronisch medisch dossier (EMD).
Voor de nieuwe website wordt de artsenrichtlijn hertaald naar een toegankelijke taal door een praktiserende arts. Een tweede praktiserende arts herleest deze patiëntenrichtlijn en vergelijkt die met de oorspronkelijke artsenrichtlijn. Een patiënt leest het resultaat na en kijkt of hij of zij alles begrijpt. Tenslotte wordt de richtlijn taalkundig onder de loep genomen: de eindredactie. Daarna komt de patiëntenrichtlijn op de website www.gezondheidenwetenschap.be. De richtlijn krijgt een code mee, die gekoppeld wordt aan de oorspronkelijke artsenrichtlijn. Wanneer de arts de artsenrichtlijn aanklikt die betrekking heeft op de aandoening van de patiënt die voor hem zit, kan hij meteen zien of er een patiëntenversie beschikbaar is, die hij kan afprinten en meegeven. Of de patiënt kan via toegang tot zijn dossier zelf de richtlijn raadplegen. Of hij of zij kan via de website G&W de richtlijn lezen.
Gezondheidsinformatie tegen het licht gehouden
De media vormen het belangrijkste kanaal voor gezondheidsinformatie: 90% van de mensen verwerft kennis over gezondheid via de pers. Zeer nuttig, maar soms ook tegenstrijdig. Marleen Finoulst, arts en coördinator van de nieuwe website: “Zo moeten we de ene dag noten eten om langer te leven, de volgende dag bevatten ze te veel calorieën. Televisiespots leren ons dat melk drinken belangrijk is voor later, terwijl een nieuwe studie suggereert dat je dan juist sneller je botten breekt. De mazelenepidemie bedreigt de lage landen, maar sommige waarschuwen voor de gevaren van het mazelenvaccin dat autisme zou veroorzaken.”
Wetenschappelijk onderzoek komt soms te snel in de media, ook onder druk van vakbladen en onderzoekers die ook graag in het voetlicht treden. De overdaad aan gezondheidsitems leidt tot onnodige angst en soms ook tot foute beslissingen. Wetenschappelijk onderzoek krijgt op die manier een bedenkelijke reputatie. Het wordt stilaan een geloof als een ander. Je gelooft in het belang van vaccins, van melk, van nootjes of van bruistabletten zonder zout, of je gelooft er niet in.
Marleen Finoulst: “In opdracht van de Vlaamse Overheid wil het Centrum voor Evidence-Based Medicine daar iets aan doen. Op de nieuwe website zal CEBAM vijf keer per week mediageniek gezondheidsnieuws tegen het licht houden. Opvallende gezondheidsberichten worden becommentarieerd en we pluizen het wetenschappelijk onderzoek dat erachter schuil gaat uit.
Ons initiatief is niet uniek. In het buitenland, in het Verenigd Koninkrijk en in Duitsland bijvoorbeeld, bestaan dergelijke websites al langer. We gaan met deze experts samenwerken. Daarbij hebben we alvast één ding gemeen: we werken volgens de regels van evidence-based medicine. Letterlijk: geneeskunde gebaseerd op wetenschappelijke bewijzen.”
CEBAM ontvangt voor dit project een subsidie van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier