© Thinkstock

Water, meer dan een dorstlesser

Van de bron of uit de kraan. Al dan niet gefilterd. Met veel of weinig mineralen. Met prik of zonder bubbels. Water kan tal van gedaanten aannemen en doet meer dan louter je dorst lessen.

Dagelijks verliezen we lichaamsvocht zonder het te merken en dat moet worden aangevuld. Maar water is niet zomaar water. Alleen al in Europa vind je ruim 1.000 verschillende soorten flessenwater in de winkelrekken. Ze zien er veelal hetzelfde uit maar hun samenstelling kan grondig verschillen. De aanwezigheid van mineralen en sporenelementen in een bronwater of een natuurlijk mineraal water hangt samen met de oorsprong en eventuele latere bewerkingen van het water, zoals filteren. Ook de samenstelling van vers kraantjeswater is niet overal identiek maar verschilt naargelang de regio. Het ene water bevat meer calcium of magnesium, in andere soorten zitten weinig nuttige stoffen.

Al deze elementen beïnvloeden ook de smaak en de geur, waardoor we het ene water al lekkerder vinden dan het andere. Blijft de vraag welk water de voorkeur moet krijgen? Water dat ontsproten is aan een natuurlijke bron, dat bepaalde mineralen aanvoert of dat uit de ondergrond van een of ander bergmassief afkomstig is? Of toch maar liever streng gecontroleerd en milieuvriendelijk kraantjeswater?

Kraantjeswater of flessenwater?

We vroegen het aan diëtiste Anke van den Brand van het Vlaams Instituut Gezond Leven: “Voor de gezondheid zijn kraantjeswater en flessenwater evenwaardig. Toch kan je best variëren, want door af te wisselen zorg je voor een evenwichtige aanbreng van mineralen.”

Kraantjes- of leidingwater beantwoordt in ons land aan strenge normen, die garanderen dat het water veilig is voor menselijke consumptie. Volgens AquaFlanders is ons drinkwater zelfs het meest gecontroleerde voedingsmiddel. Het wordt op maar liefst 67 punten gecheckt. Maar er zijn wel verschillen op het vlak van samenstelling en hardheid.

Wil je weten hoe het precies gesteld is het met het water dat in jouw regio uit de kraan komt, dan kan je op de websites van AquaFlanders (voor Vlaanderen), de Société wallonne des eaux (voor Wallonië) of Vivaqua (voor Brussel) nagaan wie het leidingwater in je regio levert. De meeste maatschappijen verschaffen op hun website informatie over de samenstelling en de kwaliteit van het leidingwater. Alleen voor zuigelingen wordt aangeraden om voorzichtig om te springen met leidingwater omwille van de hoeveelheid nitraat en natrium.

“Drink altijd koud kraantjeswater. Ook koken doe je best met koud leidingwater. Lood en andere metalen lossen namelijk makkelijker op in warm water. Om die reden laat je water beter ook even stromen voor je het opvangt.”

Bronwater, mineraalwater of tafelwater?

Anke van den Brand: “Bronwater is onbehandeld water dat afkomstig is uit een ondergrondse bron. De samenstelling ervan is niet altijd even stabiel. Natuurlijk mineraalwater komt dan weer uit een ondergrondse waterlaag of -bron maar anders dan bij bronwater is de minerale samenstelling ervan wel constant. Tafelwater verwijst naar verpakt drinkwater dat afkomstig kan zijn van oppervlaktewater, grondwater of leidingwater. Het werd behandeld, gedesinfecteerd en eventueel verrijkt met of ontdaan van mineralen. Ook hier wissel je bronwater best af met mineraalwater of tafelwater om de voordelen van de verschillende waters te combineren.”

Kraantjeswater filteren, een goed idee?

Waterfilters waarmee je kraantjeswater zuivert van stoffen zoals kalk, lood, chloor en andere organische verontreinigingen zijn erg in trek. Maar zijn ze ook nuttig? Anke van den Brand: “Voor je gezondheid hoef je het water niet te filteren. Kraantjeswater is gecontroleerd en geschikt voor menselijke consumptie. De chloor in het leidingwater vervliegt vanzelf bij blootstelling aan de lucht. Dat effect bekom je ook als je het water vooraf in een kan giet. Calcium is een gunstige stof die je beter niet verwijdert. Lood, dat vooral door oude leidingen in huis wordt vrijgegeven, kan je vermijden door je kraan even te laten lopen voor je drinkwater tapt. Bovendien is er geen bewijs dat dit type filters het lood ook effectief verwijdert.”

De smaak en het uitzicht van helder water is wel een argument om voor een filterkan te gaan. Door stoffen uit het water te verwijderen, verandert de smaak en de geur, niet alleen van je water maar ook van de thee, koffie of soep die je ermee bereidt. “De filter werkt op basis van actieve kool (chloor filteren), een ionenwisselaar (lood, koper, kalk) en een zilverbehandeling (tegen bacteriën). Er worden geen stoffen aan het water toegevoegd”, benadrukt Stéphanie Gramende van waterzuiveraar Brita. Een regelmatig onderhoud is wel belangrijk. “De filterkan zelf kan je gewoon afwassen maar het filterpatroon wordt best elke maand vervangen. Een elektronische indicator op de kan herinnert je daaraan.”

Welk mineraalwater bij gezondheidsklachten?

Bij bepaalde gezondheidsklachten of in bepaalde omstandigheden kan het nuttig zijn om rekening te houden met de mineralensamenstelling van het water dat je drinkt. Anke van den Brand geeft enkele voorbeelden.

  • Mijd bij een verhoogde bloeddruk water met een hoog natriumgehalte dat de bloeddruk verder de hoogte kan injagen, zoals Vichy, Top, Badoit, Apollinaris, Schweppes Soda.
  • Dit zoutrijke water is dan weer wel nuttig bij diarree of uitdroging door grote hitte omdat het vocht, door de aanwezigheid van natrium, beter wordt opgenomen.
  • Mensen met een verhoogde bloeddruk kiezen best voor zwak gemineraliseerd water zoals Spa, Bru, Chaudfontaine, of gewoon kraantjeswater.
  • Wie last heeft van vochtretentie (oedeem) in de onderbenen door spataders of slechtwerkende aders, is vaak geneigd om weinig water te drinken uit angst dat ook dat vocht zich gaat ophopen. Voldoende drinken verergert dit probleem echter niet.

Daarnaast zijn er nog mineraalwaters op de markt die gezondheidsvoordelen claimen. Volgens het Europees Voedselagentschap zijn er voorlopig echter onvoldoende wetenschappelijk bewijzen om met deze gezondheidsclaims uit te pakken.

Enkele voorbeelden:

sulfaat- en magnesiumrijk water (o.a. Contrex, Hépar) zou helpen bij constipatie. Een nieuwe studie bij vrouwen met constipatie toonde recent aan dat Hépar, door zijn zeer hoog magnesiumgehalte, meer laxerend zou werken. Maar het eten van vezelrijke voeding en voldoende beweging heeft een grotere impact, vindt Europa.

carbonaatrijk water zou dan weer interessant zijn bij spijsverteringsproblemen of een gevoelige maag (o.a. Tönissteiner, Badoit, Apollinaris), al is Europa ook daar niet van overtuigd.

Bruisend, licht parelend of plat?

Of je nu bruiswater of plat water drinkt, maakt voor je gezondheid geen verschil. Drink wat je zelf het lekkerste vindt. Het koolzuur in bruiswater heeft geen schadelijke impact op je tanden. Die vlieger gaat evenwel niet op voor frisdranken die aanzienlijk zuurder zijn en wel degelijk bijdragen tot tanderosie. Wie gevoelig is voor gas, zal bij het drinken van bruiswater sneller een opgeblazen gevoel ervaren. En drank met prik wordt sowieso afgeraden bij prikkelbare darm of gastrooesofagale reflux.

Hoeveel water moet je drinken?

Voor gezonde volwassenen wordt 1,5 liter water per dag aanbevolen. Haal minstens één liter vocht uit water, de overige halve liter mag uit andere energiearme dranken komen zoals koffie, thee of light dranken met maximaal 5 kcal/100 ml. Vooral oudere mensen en kleine kinderen hebben niet de reflex om voldoende te drinken. Maar ook bij bepaalde gezondheidsklachten (koorts, diarree) en bij grote inspanningen (duursporten) moet je je vochtbalans extra bijspijkeren.

Je lichaam voelt pas dorst vanaf 2% vochtverlies. Wacht dus niet met drinken tot je dorst hebt. Vanaf 4% vochtverlies kan je al concentratieproblemen of flauwte ervaren.

Moet je voor, tijdens of na de maaltijd drinken?

“Drink zo veel mogelijk verspreid over de hele dag. Drink bij de maaltijd, maar zeker ook tussendoor regelmatig water. Heb je de neiging om te veel te eten, dan kan je net voor de maaltijd een glas water drinken. Zo vult je maag zich al een beetje en is de kans op overeten kleiner”, adviseert Anke van den Brand.

Welk invloed heeft een waterontharder op drinkwater?

Hard of calciumrijk water is niet vriendelijk voor je kranen en voor huishoudtoestellen zoals je vaatwasser, wasmachine of koffiezetapparaat. Maar voor je gezondheid is calcium wel nuttig. Calcium uit water wordt namelijk goed opgenomen door het lichaam en draagt bij tot de stevigheid en de duurzaamheid van je botten. Al moet de aanvoer van calcium natuurlijk niet alleen uit water maar vooral uit je voeding komen.

Een waterontharder kan de kalk uit je leidingwater halen. Wil je echter toch water met clacium blijven drinken, vraag dan om de waterontharder enkel op het warmwatercircuit (voor douchen en wassen) aan te sluiten. Maar ga toch altijd eerst na of je leidingwater werkelijk te hard is.

Dit helpt om voldoende water te drinken

  • Pep je water op door er wat citroensap, schijfjes citroen, limoen of sinaas, verse muntblaadjes of komkommerschijfjes aan toe te voegen. Heb je het liever wat pittiger? Probeer dan een paar stukjes vers gesneden gember.
  • Water houdt ook je huid mooi. Hydratatie van binnenuit werkt beter dan om het even welke vocht inbrengende crème.
  • Hou steeds een flesje water bij de hand: in de wagen, bij een wandel- of fietstocht, op je werkplek. Als je water binnen handbereik hebt, ga je vanzelf drinken.
  • Water drinken remt de eetlust en helpt om tijdens een dieet afvalstoffen af te voeren.

Partner Content