Wat te doen bij vermissing van een persoon met dementie

Cijfers van de federale politie, Cel vermiste personen, tonen aan dat er de laatste jaren een toename is van het aantal onrustwekkende verdwijningen van ouderen. Personen met dementie vertegenwoordigen een bijzonder kwetsbare groep binnen deze verdwijningen. Enkele tips voor mantelzorgers.

Door de vergrijzing zullen er in de toekomst alsmaar meer mensen met dementie zijn. Die mensen hebben vaak de neiging om te gaan ronddolen en kunnen zo makkelijk verdwalen. Dwaalgedrag komt vaak voor zowel overdag als ’s nachts. Iemand met dementie moet niet heel erg verward zijn, om toch onverwacht in zijn eentje op stap te gaan. Vermissing van personen met dementie – en hoe daar adequaat mee kan worden omgegaan – blijkt nog een onderschat probleem.

De politiezone HEKLA (Hove, Edegem, Kontich, Lint en Aartselaar) ontwikkelde in samenwerking met de zorgsector, de Expertisecentra Dementie en de Cel vermiste personen van de Federale politie, enkele jaren geleden een unieke aanpak om personen met dementie die vermist geraken, snel op te sporen. Deze aanpak werd vastgelegd in een protocol dat navolging kreeg in heel wat regio’s van Vlaanderen. Er werd in de eerste plaats een protocol uitgewerkt voor woonzorgcentra. Daarna volgde in een aantal regio’s, in samenwerking met een aantal thuiszorgactoren, een protocol voor zorg- en hulpverleners in de thuissituatie.

Het aantal thuiswonende personen met dementie stijgt inderdaad ook. Een aantal van hen wordt gesteund worden door mantelzorgers, zonder bijkomende hulp van externe thuiszorgdiensten. Niet zelden stellen de politiediensten vast dat er bij de familieleden een zekere schaamte bestaat, wanneer een dementerende voor wie zij zorgen, op de dool gaat. Daardoor wordt de politie slechts gevraagd nadat de partner of familie al urenlang op zoek was naar de vermiste. Hierdoor gaat er echter kostbare tijd verloren, wat nefast kan zijn voor de betrokken persoon.

Het Limburgse Expertisecentrum Dementie Contact werkte daarom ook een protocol uit voor mantelzorgers.

Enkele tips om vermissing te voorkomen

• Maak een lijstje met telefoonnummers van mensen met wie de dementerende regelmatig in contact komt en bewaar dit op een goed bereikbare plaats, zodat je in panieksituaties niet moet zoeken.
• Wanneer je dwaal- of doolgedrag vaststelt, bespreek dit met je huisarts.
• Naai of strijk labels in de kledij met de naam van de dementerende en het telefoonnummer van de contactpersoon.
• Neem een kopie van de identiteitskaart en stop deze samen met een adreskaartje in de meest gebruikte jassen of kledingstukken. Het rijksregisternummer kan de zoekprocedure versnellen.
• Breng de nabije omgeving en handelaars in de buurt op de hoogte van de situatie.
• Beperk het risico op weglopen door bijvoorbeeld de buitendeuren op slot te doen en vaste gewoontes aan te nemen over het waar en hoe van de bewaring van de sleutels. Verberg de buitendeur achter een gordijn zodat ze minder uitnodigend is voor de dementerende. Voorzie een veilige omheining rond de tuin.

• Zorg ervoor dat je op een vaste plaats een vermissingsfiche hebt liggen, voorzien van een recente pasfoto en waarvan alles wat je op voorhand kunt invullen, al ingevuld is. Dat zal op cruciale momenten een erg groot hulpmiddel zijn voor de politie en iedereen die helpt zoeken. Zo’n vermissingsfiche kan je hier donwloaden.

Wanneer er zich een verdwijning voordoet

• Check de nabije omgeving: plaatsen in huis zoals toilet, badkamer, kelder, zolder,... Plaatsen buiten: tuin, tuinhuis, garage,...
• Bel de personen waar de dementerende regelmatig mee in contact komt. Hun gegevens vind je terug op de vermissingsfiche die je eerder hebt ingevuld.
• Zoek zelf maximum 20 minuten. Heb je de persoon niet gevonden bel dan het noodnummer 101, meld dat het gaat om een vermissing van een persoon met dementie. Houd de vermissingsfiche bij de hand.
• Vul de vermissingsfiche verder aan met de actuele gegevens i.v.m. kledij en dergelijke.
• Blijf thuis tijdens de zoekactie door de politie om de persoon op te vangen indien hij/zij weer opdaagt.
• Blijf rustig als de vermiste persoon terug is.Hij/zij deed dit niet met opzet en was wellichtzelf angstig. Vertel hem/haar dat je ongerust was en blij bent met het weerzien.
• Vergeet ook niet, zodra de persoon terecht is, alle betrokkenen te verwittigen.