Vragen over voetklachten

Een mens legt gedurende zijn leven al lopend gemiddeld 185.000 kilometer af. Dat is viermaal de wereld rond! Logisch dat er dan hier en daar wel eens een probleem opduikt. Gelukkig zijn voetklachten vaak prima te voorkomen en te verhelpen.

Wat zijn de oorzaken van courante voetproblemen?

• Slappere spieren en pezen. De 107 gewrichtsbanden en 19 spieren en pezen in de voeten worden in de loop van ons leven wat slapper. Ze moeten dan harder werken om het lichaam in balans te houden, wat een vermoeid gevoel kan geven.
• Te krap schoeisel. Hoe meer pezen en ligamenten uitrekken, hoe meer ruimte er tussen de 26 voetbotjes ontstaat. De voet wordt wat langer en vooral breder, ook wel een ‘doorgezakte voet’ genoemd. Schoenen die altijd prima pasten, komen opeens (te) strak te zitten. Gevolg: pijnlijke, branderige en vermoeide voeten, overmatige eeltvorming, likdoorns, ingroeiende teennagels of knobbels aan de grote tenen.
• Dunnere vetkussentjes. De vetkussentjes onder de bal van de voet en de hiel worden met het ouder worden bovendien dunner, soms met pijnklachten tot gevolg. Mensen hebben dan het gevoel dat ze op steentjes of direct op hun botjes lopen.
• Slijtage van het kraakbeen. Het kraakbeen tussen de voetgewrichten slijt, waardoor eerder stijfheid, pijn en vergroeiingen optreden.
• Afwijkende voetstand. Een verkeerd staande voet – bijvoorbeeld te veel naar binnen of naar buiten – kan eveneens voor overbelasting en pijn of zelfs een ontsteking zorgen. Soms ook voor klachten in de enkel, knie, heupen, de rug of de nek.
• Verminderde doorbloeding. Minder bloedtoevoer in benen en voeten zorgt voor een drogere huid en daarmee voor meer kans op kloven (scheurtjes) en wondjes. Die genezen bovendien minder snel. Hetzelfde geldt voor eventuele schimmelinfecties in de huid of de nagel.

Wie loopt er extra risico?

• Diabetespatiënten hebben vaak slecht doorbloede voeten, met alle gevolgen van dien. Bovendien worden de zenuwen in hun voeten aangetast, waardoor ze pijn niet goed meer voelen. Een onopgemerkt wondje kan zo makkelijk verergeren en ontstoken raken. Vandaar dat diabetici dagelijks hun voeten moeten controleren en eventueel laten verzorgen.
• Reumapatiënten hebben vaak pijn in een voet door ontstekingen, vergroeiingen en standveranderingen. Een podotherapeut kan speciale zooltjes maken om de druk op de voet te verlichten.
• Mensen met dementie lopen in een verwarde toestand vaak heel veel, wat tot voetklachten kan leiden. Of ze zijn juist bedlegerig, waardoor doorligplekken aan de hak kunnen ontstaan. Een bijkomend probleem is dat demente patiënten niet altijd in staat zijn pijn kenbaar te maken. Zo kunnen hun voetklachten soms onbehandeld blijven of ongemerkt verergeren.
• Vrouwen hebben in het algemeen vier (!) keer zoveel voetklachten als mannen. Dat komt vooral door de hoge hakken die zij dragen. Hoe hoger de hak, hoe meer de botjes, spieren, banden en pezen in de voorvoet en de tenen bij elkaar worden geduwd. Die extra druk kan bijvoorbeeld de grote teen naar binnen buigen, met mogelijk pijn, een ingroeiende teennagel of een teenknobbel (extra botvorming) tot gevolg. De wrijving tussen de huid en schoen vergroot de kans op dik eelt en likdoorns. Ook worden zenuwen afgekneld. Dat kan voor tintelingen of een dof gevoel zorgen.

Zijn hoge hakken helemaal uit den boze?

Zolang je ze af en toe een paar uur draagt, zijn hoge hakken geen probleem. Maar liever niet te vaak.

Is een kleine hak beter dan helemaal geen hak?

Dat geldt vooral voor mensen met knie- of rugklachten. Een kleine hak kan dan voor ontspanning en verlichting van de pijn zorgen.

Wat is een ‘goed passende’ schoen?

Die is stevig – de zool moet soepel, maar niet dubbel te vouwen zijn – en laat voldoende ruimte (een centimeter) voor de tenen. Je hoort er als het ware mee te kunnen ‘pianospelen’ in je schoen. Aan de zijkant, bij de kleine tenen, moet ook nog enige speelruimte zijn. Zowel voor mannen als vrouwen geldt dat een hak van maximaal drie centimeter het beste is. Verder is het belangrijk dat de schoen goed aansluit op de wreef. Zo niet, dan gaat de voet schuiven en moet je constant je spieren spannen om niet uit de schoen te slippen. Dit alles geldt ook voor pantoffels. Koop schoenen altijd aan het eind van de middag, als voeten op hun grootst zijn. In een speciaalzaak kunt u zowel de lengte als de breedte van uw voet laten meten en daar de juiste maat bij zoeken. Kies niet automatisch altijd voor dezelfde maat; per fabrikant en model kan de omvang verschillen. Laat u niet verleiden door het bekende verkooppraatje dat een strakke schoen wel ‘uitloopt’. Uw voet vormt zich eerder naar uw schoen dan andersom.

Welke klachten kun je zelf behandelen en wanneer moet je professionele hulp zoeken?

Eelt ontstaat als een natuurlijke reactie op overmatige druk en wrijving op de huid. Een klein beetje eelt kunt u zelf voorzichtig met een eeltvijl verwijderen. Haal niet te veel weg en gebruik vooral geen ijzeren ‘rasp’. Daarmee beschadigt u de huid snel, met kans op wondjes en infectie. Voor alle andere voetproblemen is het verstandig professionele hulp te zoeken. Dat geldt ook voor likdoorns. Bij de drogist zijn diverse middeltjes tegen likdoorns te krijgen, maar daarmee lukt het meestal niet de dieper liggende ‘pit’ van de likdoorn te verwijderen en is de kans op het beschadigen van gezonde huid groter.

Kan het kwaad om lang met voetklachten door te lopen?

Gezonde voeten zijn essentieel om zelfstandig en mobiel te blijven. Als er niets aan de oorzaak gedaan wordt, verergeren de meeste voetproblemen. Een beetje eelt is niet erg, maar heel dik eelt kan met staan en lopen extra druk geven en daarom pijnlijk worden. Bovendien kan zich eronder vocht ophopen, met gevaar voor infectie. Ook onbehandelde likdoorns kunnen gaan ontsteken. Standproblemen van de voet hebben invloed op de houding van het hele lichaam en kunnen op den duur ook op andere plekken (enkel, knie, rug, nek) klachten geven. In het algemeen geldt: hoe langer je met pijn in de voet doorloopt, hoe meer tijd het kost om te herstellen. Voor schimmelinfecties geldt bovendien dat ze erg besmettelijk zijn. Je kunt ze gemakkelijk overdragen aan bijvoorbeeld huisgenoten of mensen op de sportclub.

Wat kunt u zelf doen om voetklachten te voorkomen?

• Draag passende schoenen met voldoende ruimte voor uw tenen en niet te hoge hakken.
• Knip teennagels recht en niet te kort af (ook geen ronde hoekjes) ; dit voorkomt ingroei. Een echt nagelschaartje (in plaats van een nagelknipper) laat minder haaltjes achter.
• Droog uw voeten altijd goed af, vooral tussen de tenen. ? Smeer uw voeten regelmatig in met een voetencrème, ter voorkoming van een droge huid, kloven en eelt.
• Beperk een voetbad tot vijf minuten. Blijft u langer in het water, dan verweekt de huid, waardoor die extra kwetsbaar wordt voor wondjes of infecties.
• Op blote voeten lopen is geen probleem zolang u geen klachten hebt. Bij standproblemen is het beter om een stevige schoen te dragen.
• Als u slippers draagt, moeten de spieren in uw voet hard werken om de slipper op z’n plek te houden. Bij veelvuldig gebruik kan dat tot klachten leiden. Te kleine slippers veroorzaken eelt onder op de hielen.

Bron: Plusonline.nl