Streng dieet bij diabetes maakt plaats voor gezonde voeding

Voedingsmaatregelen vormen één van de pijlers van de behandeling van type 2-diabetes. Wat die precies inhouden vertelt Linda Claeys, diëtiste verbonden aan de Vlaamse Diabetes Vereniging.

We spreken niet graag meer over een dieet. De tijd van strikte dieetmaatregelen met verboden voedingsmiddelen voor diabeten behoort tot het verleden. De basis is een gezonde voeding zoals die voor iedereen geldt, gebaseerd op de actieve voedingsdriehoek. In overleg met de patiënt stelt de diëtist een individueel voedingsadvies op dat rekening houdt met zijn leefomstandigheden, levensstijl en voorkeuren.

Koolhydraten

Dit voedingsadvies heeft in de eerste plaats aandacht voor de totale hoeveelheid koolhydraten en de verdeling ervan in functie van de gebruikte medicatie. De idee dat diabetespatiënten een koolhydraatarme voeding moeten eten, is achterhaald. Aardappelen en graanproducten, fruit en groenten vormen de basis van een gezonde diabetesvoeding. Het is tegenwoordig eerder zo dat men de koolhydraten niet gaat beperken, maar de behandeling erop afstemt zodat er voldoende insuline is om ze te verwerken. We zagen vroeger immers dat, als de koolhydraten beperkt werden, dit gecompenseerd werd door meer vetten en eiwitten, wat dan weer voor andere complicaties kan zorgen. Suiker is tegenwoordig niet meer verboden. Het kan in beperkte mate, op voorwaarde dat het meegerekend wordt in de totale hoeveelheid koolhydraten.

Vetinname

Een tweede element waar het voedingsadvies rekening mee moet houden is de vetinname. Mensen met diabetes lopen immers driemaal meer kans op hart- en vaatziekten. We gaan niet enkel de vetten beperken, maar de mensen heroriënteren bij de keuze van de vetten, waarbij de verzadigde vetten beperkt moeten worden.

Caloriebeperking

En een derde belangrijk element, vermits 80% van de mensen met type 2-diabetes aan overgewicht lijdt, is een beperking van de energieaanvoer. Essentieel daarbij is dat het streefdoel haalbaar is want een gewichtsverlies van 5 tot 10 kg geeft al duidelijk positieve resultaten op het vlak van de insulineresistentie en de bloedsuikerwaarden.”

En wat met de zogenaamde ‘producten voor diabetici’?

“Wanneer je voor dergelijke producten kiest, moet je heel goed de samenstelling ervan beoordelen. Vaak wordt gedacht dat het louter vervangen van suiker in een voedingsmiddel voldoende is om een product geschikter te maken voor mensen met diabetes. Maar deze regel gaat niet altijd op. Suiker wordt vervangen door zoetstoffen, hetzij energievrije zoals aspartaam, acesulfaam K, sucralose... hetzij door energieleverende zoals polyolen (bijv. maltitol, xylitol,...). Als in frisdranken de suiker volledig wordt vervangen door energievrije zoetstoffen, dan zijn deze voor diabetici zeker te verkiezen boven gewone frisdranken. Worden ze gebruikt in chocolade of pralines, dan doen zij het bulkvolume van het product dalen, wat gecompenseerd wordt door een hoger vetgehalte. In dit geval is het dus zeker geen goed alternatief indien je moet vermageren.

Polyolen hebben een te verwaarlozen invloed op de glycemie, maar producten die ermee gezoet worden, kunnen nog koolhydraten bevatten van andere ingrediënten die de bloedsuiker wél beïnvloeden. Daarnaast bevatten ze nog vetten en vaak veel energie waardoor ze zeker niet vrij te gebruiken zijn.”

Meer info: Vlaamse Diabetes Vereniging, Ottergemsesteenweg 456, 9000 Gent, 09 220 05 20 (8.30 uur tot 17 uur), vdv@diabetes-vdv.be, www.diabetes-vdv.be