Let op voor berenklauw

Wandelaars en stappers moeten op hun hoede zijn voor contact met berenklauw. Het sap van deze plant, die van juli tot september bloeit, in combinatie met UV-stralen, kan ernstige brandwonden geven.

In ons land komen voornamelijk twee soorten berenklauw voor, de reuzeberenklauw (Heracleum mantegazzianum) en de gewone of inlandse berenkauw ( Heracleum sphondylium).

De reuzeberenklauw, die oorspronkelijk uit het Kaukasusgebergte komt, kan tot 5 meter hoog worden en heeft tussen juli en september grote, witte bloemschermen met een diameter tot 50 cm. De enorme bladeren zijn behaard en de stengel is roodgevlekt.

De gewone berenklauw heeft geen rode vlekken op de stengel en wordt slechts 2 meter hoog.

Oorspronkelijk werd de reuzeberenklauw naar de Europese siertuinen en borders gebracht omwille van zijn decoratieve uiterlijk. Intussen weet men dat de plant gevaarlijk is en is hij heel wat minder populair, maar massa’s zaden hebben zich met de wind verspreid zodat de reuzeberenklauw in grote hoeveelheden wordt teruggevonden langsheen autosnelwegen en spoorlijnen, in verwaarloosde tuinen en bossen en op bermen langsheen wegen en paden.

Een zeer gevaarlijke plant

De berenklauw mag absoluut niet worden aangeraakt met de blote huid. In het sap zitten furocoumarinen, die de huid overgevoelig maken voor zonlicht (fotosensibilisatie). In combinatie met de ultraviolette stralen van de zon reageren deze stoffen als een zuur dat ernstige brandwonden veroorzaakt op de huid.

Ongeveer 24 uur na het contact met het sap ontstaan rode, jeukende vlekken, die enkele uren later overgaan in een scherp begrensde ontsteking van de huid met zwelling en blaarvorming. Deze letsels kunnen er uitzien als echte brandwonden en genezen pas na 1 à 2 weken. Na genezing kunnen ze een bruinverkleuring (hyperpigmentatie) van de huid achterlaten, die pas na heel lange tijd langzaam weer verdwijnt.

Als het sap in de ogen terecht komt, kan in sommige gevallen permanente blindheid ontstaan.

Het sap van de berenklauw is bovendien ook giftig! Er zijn al mensen gestorven nadat een kleine hoeveelheid van het giftige berenklauwsap via de mond in hun lichaam terecht kwam.

Hoe kunt u problemen voorkomen?

• Raak de plant niet aan en waarschuw ook kinderen ervoor. Laat kinderen nooit fluitjes of blaaspijpen maken uit de holle stengel van de plant.
• Als de plant in de omgeving groeit van kinderspeelplaatsen of plaatsen waar veel wandelaars voorbij komen, kunt u aan de groendienst van uw gemeente vragen om de reuzeberenklauw te verwijderen.
• Bij werkzaamheden in de tuin (snoeien of gras maaien) kunt u best vermijden dat sap van deze reuzeberenklauw op uw huid terecht komt door armen, benen en hals te bedekken. Maar u moet er rekening mee houden dat het sap soms dwars door de kledij kan dringen.
• Draag een veiligheidsbril als u gaat maaien op plaatsen waar berenklauw staat.

Wat doet u na contact met de plant?

• Spoel onmiddellijk met overvloedig koud water en was de huid indien mogelijk met zeep en water.
• Vermijdt gedurende minstens een week de zon. Breng ook nadien op de getroffen plaatsen zonnecrème met een hoge beschermingsfactor aan.
• In het begin kan men, zolang er geen blaren zijn ontstaan, een steroidencreme aanbrengen. Deze is enkel verkrijgbaar op doktersvoorschrift.
• Zodra er blaren zijn ontstaan, moeten de letsels behandeld worden als brandwondwonden met afdekkende verbanden en brandwondenzalf.