Als verzamelen uit de hand loopt

Van kroonkurken tot postzegels, van munten tot schelpen. Alles kan en wordt verzameld. Meestal is het een vrij onschuldige hobby of passie maar bij 2 tot 5 % van de volwassenen groeit het uit tot een obsessie en is hulp nodig.

Psychologen en psychiaters signaleren regelmatig dat ze geconfronteerd worden met mensen die te kampen hebben met problematische verzamelwoede. Ze verzamelen niet een beetje maar stouwen het huis letterlijk vol, waardoor de hygiëne in het gedrang komt en zelfs hun eigen veiligheid. “Het komt vaker voor bij oudere mensen maar de aanleg ertoe is veelal al aanwezig op jonge leeftijd’, vertelt de Leuvense psychiater dr. Rob Van Buggenhout in de Artsenkrant. Signalen die kunnen wijzen op een verhoogd risico op problematisch verzamelen zijn perfectionisme, uitstelgedrag en moeite om beslissingen te nemen.

Op een later moment in het leven kan de confrontatie met een stres-situatie dit soort gedrag uitlokken. Dat kan het gevolg zijn van het verlies van een geliefde of zware fysieke problemen. Soms kan extreme verzamelwoede ook het gevolg zijn psychische problemen zoals depressie en alcoholmisbruik.

De aanpak van extreme verzamelwoede is niet zo eenvoudig. Psychiater Van Buggenhout benadrukt dat de meeste van deze verzamelaars niet staan te springen om hulp. Ze weigeren elke inmenging van buitenaf. Een wondertherapie om hen te helpen is niet voorhanden. De meest succesvolle manier blijkt een combinatie van cognitieve gesprekstherapie met begeleiding door familieleden, mobiele hulpteams, sociale medewerkers enzovoort. Op die manier lukt het stap voor stap om de verzamelaars inzicht te doen krijgen in hun probleem. Hoe sneller je ingrijpt, hoen groter de kans op succes.