6 manieren om een urineweginfectie te voorkomen
Bijna één op de twee volwassenen krijgt er ooit mee te maken. Vrouwen zijn er beduidend gevoeliger voor, maar ook mannen ontsnappen er niet aan. Wat kan je zoal doen om deze vervelende infectie te counteren?
“Vrouwen worden meer door urineweginfecties geplaagd omdat hun plasbuis een heel stuk korter is dan die van mannen. Ook de afstand tot de aars, en dus de bacteriën uit onze darmen, is kleiner dan bij mannen. Deze bacteriën kunnen zich bij vrouwen dan ook vlotter een weg banen naar de plasbuis en zo naar de blaas”, verduidelijkt uroloog dr. Nele Toussaint (ZNA Middelheim). De meest voorkomende ziekteverwekker is de E. colibacterie. “Deze bacteriesoort beschikt over iets dat op minuscule haartjes lijkt, die zich makkelijk vasthechten aan de blaaswand. Als je dan onvoldoende drinkt en je blaas niet volledig leeg plast, kunnen deze bacteriën zich op de blaaswand hechten (koloniseren) en zo een blaasontsteking veroorzaken.”
Risicofactoren
Een aantal risicofactoren verhoogt de kans dat dit scenario zich voltrekt. “Te weinig drinken is de grootste oorzaak. Dat verklaart ook waarom deze infecties pieken in de zomer. Dan verliezen we meer vocht, dat niet altijd wordt gecompenseerd door extra water.”
Ook de menopauze en post-menopauze vraagt extra waakzaamheid. “De dalende hormonenproductie in deze levensfase verandert de vaginale flora en verdunt het slijmvlies van de vagina en de plasbuis. Precies dat slijmvlies vormt ook een natuurlijke barrière tegen bacteriën. Bij vrouwen die erg veel urineweginfecties hebben – meer dan drie keer per jaar – wordt daarom vaak gekozen voor een lokale hormonale crème of andere preparaten om het vaginale slijmvlies herstellen. Een onvolledige blaaslediging door een blaas-, baarmoeder- of darmzakking kan eveneens een rol spelen, net als blaas- of nierstenen en een verminderde weerstand.”
Ook bij mannen
Urineweginfecties bij mannen gaan meestal hand in hand met een prostaatontsteking. “Een gezwollen prostaat geeft dan symptomen zoals minder goed doorplassen, moeite om te starten, urine die achterblijft in de blaas, koorts, grieperig gevoel... De klachten worden door dezelfde bacteriën verwekt. Bij mannen moet altijd een urinestaal en een aanvullend (prostaat)onderzoek gebeuren om na te gaan wat er precies speelt. De behandeling bestaat meestal uit een langere antibioticakuur om ook door te dringen in het prostaatweefsel”, verduidelijkt dr. Nele Toussaint.
Wel of geen klachten
Voel je pijn bij het plassen, moet je plots heel vaak heel kleine plasjes doen, of is er bloed in de urine, dan heb je wellicht een blaasontsteking. “Heb je daarbij ook koorts, dan kan dit wijzen op een infectie van de hogere urinewegen (nierbekkenontsteking) of bij de man op een prostaatontsteking. Dit moet zeker snel worden behandeld. Een gewone blaasontsteking bij een gezonde vrouw kan vanzelf overgaan door goed te drinken. Indien dit niet het geval is, moet een antibioticabehandeling worden opgestart. Bij terugkerende infecties moet wel worden onderzocht of er geen andere onderliggende oorzaken zijn.”
Niet elke urineweginfectie geeft klachten. “Soms vinden we bij een urineonderzoek bacteriën terug maar geen ontstekingscellen. Dan is er geen behandeling nodig. Maar infecties zonder klachten kunnen ook geruisloos uitmonden in een nierbekkenontsteking.”
Zo kan je je beschermen
1 Veel drinken. Drink minstens 1,5 tot 2 liter water per dag. Veel drinken en plassen volstaat vaak om te voorkomen dat de bacteriën zich op de blaaswand vasthechten.
2 Veenbessensupplementen. Van veenbessen is al lang bekend dat ze preventief nuttig zijn tegen blaasontstekingen maar enkel in een voldoende hoge concentratie. Supplementen met veenbessenextract moeten 36 milligram PAC bevatten. Om dat via je voeding te bereiken moet je al erg veel veenbessensap drinken of veenbessen eten. Veenbessen bevatten een stof die de blaaswand zuurder maakt en zo bacteriën afschrikt. Ook D-mannosesupplementen, een natuurlijk suikerextract, hebben een gelijkaardig effect.
3 Vitamine C. Ook deze vitamine maakt de blaaswand zuurder en dus minder vatbaar voor bacteriën. Een geconcentreerde vorm – tabletten – is in dit geval werkzamer dan voeding die rijk is aan vitamine C, maar ook die inname kan helpen.
4 De juiste hygiëne. Intieme hygiëne met zeep of bepaalde producten die gepromoot worden voor de vrouwelijke hygiëne, verstoren de vaginale flora. Je wast je beter alleen met water. Katoenen ondergoed is beter dan synthetisch, dat kan irriteren. Ook inlegkruisjes kunnen voor irritatie zorgen en zo de vaginale barrière aantasten. Bij mannen is de hygiëne erg belangrijk, ook onder de voorhuid kunnen bacteriën huizen die via de plasbuis naar boven gaan.
5 Plassen voor en na het vrijen. Seksueel contact kan urineweginfecties verder in de hand werken doordat er bij de penetratie ook bacteriën in de plasbuis kunnen terechtkomen. Vandaar dat vrouwen wordt aangeraden om voor en na het vrijen te plassen. Bij vrouwen bij wie de infectie steeds gelinkt is aan seksueel contact, kan het helpen om na het vrijen telkens preventief eenmalig een antibioticum in te nemen.
6 De juiste plashouding. Van een vuile wcbril krijg je geen urineweginfectie, wel van een verkeerde plashouding. Veel vrouwen hangen zo’n beetje boven het toilet, maar dan ontspan je onvoldoende je bekkenbodem en plas je je blaas niet leeg. Je kan dus beter voluit gaan zitten.