© GETTY IMAGES

Hoe kies je een dashcam en wat is zijn juridische waarde?

In naam van de veiligheid duiken overal bewakingscamera’s op, in de openbare ruimte maar ook thuis. De auto ontsnapt niet aan deze trend.

De eerste dashcams zagen het licht in Oost-Europa, vooral in Rusland en een aantal landen die na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie en de verdwijning van het IJzeren Gordijn ontstonden. De wegen zijn er, vooral op het platteland, niet al te best en chauffeurs durven er als eens te snel rijden – al dan niet onder de invloed van alcohol. Geen wonder dat volgens een studie van de Europese Commissie van enkele maanden geleden Bulgarije, Roemenië, Letland, Polen en Kroatië in 2016 het grootste aantal dodelijke verkeersslachtoffers tellen.

Maar er speelde nog een andere factor mee: in het voormalige Oostblok is vluchtmisdrijf dagelijkse kost, iets waar ook wij Belgen goed in zijn. Als de dader van een ongeval ervandoor gaat en er zijn geen getuigen, dan kan het slachtoffer moeilijk zijn rechten laten gelden bij de politie en de verzekering. Die situatie was de ideale voedingsbodem voor het succes van de dashcams. De term – een samentrekking van dashboard en camera – wordt gebruikt voor kleine camera’s die alles vastleggen wat er voor de bestuurder op de weg gebeurt. De jongste jaren is deze nieuwe categorie toestellen stilaan ook in het westen populair geworden, tot in België.

Enkele maanden geleden werd de Nextbase 312 GW door Test-Aankoop uitgeroepen tot Beste van de test en Beste Koop. Intussen kwamen van dezelfde fabrikant verschillende andere modellen op de markt. De Nextbase blijft echter de referentie, vooral dankzij zijn prijs: €119.
Enkele maanden geleden werd de Nextbase 312 GW door Test-Aankoop uitgeroepen tot Beste van de test en Beste Koop. Intussen kwamen van dezelfde fabrikant verschillende andere modellen op de markt. De Nextbase blijft echter de referentie, vooral dankzij zijn prijs: €119.

Hoe werkt zo’n camera?

Een dashcam wordt, net als een autonoom navigatiesysteem (GPS) of een rijhulp (Coyote) in het voertuig geïnstalleerd, meestal met een zuignap op de voorruit. Omdat het niet de bedoeling is dat de chauffeur de camera tijdens het rijden aanraakt, moet hij zo worden geplaatst dat hij de zichtbaarheid niet hindert.

De lens kijkt vooruit en alles wat de dashcam ziet – en, wat er vaak niet bij wordt verteld, ook alles wat hij in de auto hoort – wordt op een geheugenkaart geregistreerd. Ook de snelheid en de geolokalisatiegegevens worden vastgelegd. Wanneer de geheugenkaart vol is, wist de dashcam automatisch de oudste beelden om ze door nieuwe te vervangen. Het geheugen is dus geen probleem, zelfs niet bij erg lange ritten. Anderzijds gaat de ingebouwde batterij niet langer dan twee tot drie uur mee, zodat het toestel op een stroombron moet worden aangesloten, meestal de aansteker.

Een smartphone kan natuurlijk ook videobeelden opnemen, maar is niet echt geschikt voor deze toepassing. Met apps als CamOnRoad, AutoBoy Dash Cam BlackBox (Android) of Dash Cam 2 (iOS) beschik je in het beste geval over een testoplossing of over een tijdelijk alternatief voor een defecte dashcam.

Waarop letten als je een dashcam koopt?

De lens. De beste lens voor een dashcam is er eentje met een zo breed mogelijke hoek. De gevoeligheid van de lens is eveneens van belang, vooral als je opnames wilt maken ’s nachts of bij weinig licht. Verder zijn HD-beelden een minimumvereiste.

De geheugenkaart. De opslagcapaciteit van een geheugenkaart schommelt tussen 32 en 128 Gb. De kaart wordt niet altijd met de camera meegeleverd. Je voorziet best een geheugenkaart met een grote opslagcapaciteit als je wilt vermijden dat je om de haverklap beelden moet overzetten naar je computer.

De gps-functie. Sommige dashcams zijn uitgerust met een gps-tracker, die gegevens toevoegt aan de beelden die de camera maakt (lokalisatie en het exacte uur). Ze zorgen ervoor dat je de beelden makkelijker kan gebruiken als bewijsvoering.

De parkingfunctie. Met deze functie maakt de dashcam beelden zonder ze op te slaan wanneer je auto geparkeerd staat. Bij de minste beweging of een impact slaat de camera gedurende enkele minuten de beelden voor en na het incident op.

Een camera achteraan. Sommige modellen zijn uitgerust met een camera achteraan die de achterkant van je auto filmt. Een goed idee, maar de kwaliteit van deze beelden is vaak ondermaats.

De houder. Je kan een dashcam op twee manieren op je voorruit bevestigen: met een zuignap of met een klever. De zuignap is handiger want ze laat je toe je camera te verplaatsen en te verwijderen.

Welke juridische waarde heeft een dashcam?

De eerste vraag die zich stelt is: mag je in België wettelijk met een dergelijk toestel rondrijden? Jazeker, een dashcam op de voorruit van je auto bevestigen is niet verboden. Je loopt in ons land dus niet het risico hiervoor beboet te worden. Wel van belang is wat je nadien doet met de beelden die de camera heeft vastgelegd. Uiteraard mag je de beelden aanwenden voor recreatief gebruik, voor persoonlijke en huishoudelijke toepassingen dus. Bijvoorbeeld om een film van een vakantiereis te maken. De opnames reiken dan niet verder dan je familie- en vriendenkring.

Dat betekent echter niet dat je dit materiaal zomaar op sociale media mag zetten en het op die manier publiek mag maken. Want dan moet je volgens de privacywet een aantal voorschriften naleven: onder meer de toestemming vragen van degenen die in beeld komen. Omdat dit strafbaar kan zijn, raadt de politie ook aan om beelden van een ongeval of wegpiraterij meteen aan hen door te spelen en ze niet op sociale media te posten. Als dergelijke filmpjes toch in de openbaarheid komen, zie je vaak dat de gezichten van de personen die erin te zien zijn onherkenbaar zijn gemaakt, dat geldt trouwens ook voor de nummerplaten van voertuigen.

Bewijsmateriaal bij een ongeval?

Waarom is het dan wel een goed idee om met een camera rond te rijden? Sommigen beweren dat een dashcam preventief werkt: andere automobilisten en ook de bestuurder zelf zouden zich voorzichtiger gedragen aan het stuur, met minder ongevallen tot gevolg. Maar vooral bij een ongeval kunnen de beelden duidelijkheid verschaffen en worden gebruikt om een geschil te beslechten. De tegenpartij zal zich misschien soepeler opstellen als hij weet dat er beelden van het incident bestaan. En verzekeringsmaatschappijen kunnen met behulp van de beelden vaak sneller tot een vergelijk komen, zonder dat dit aanleiding geeft tot een rechtszaak. Daarom moedigen sommige verzekeraars hun klanten aan om altijd een dashcam te gebruiken.

Ook de politie kan de beelden na het bekijken opnemen in het proces-verbaal. Maar als er toch een rechtszaak van komt, is het in ons land niet zo dat dashcambeelden automatisch als bewijsmateriaal gelden. Het is aan de rechter om daarover te oordelen, al zien we in de praktijk dat er toch steeds vaker rekening mee wordt gehouden. Zo gaf een rechtbank in Leuven in een zaak van verkeersagressie een beklaagde, die het gebruik van dashcambeelden wilde tegenhouden omdat ze zijn privacy zouden aantasten, ongelijk. De rechter oordeelde dat de beelden niet in strijd waren met de privacywet.

De regels van die privacywet moeten wel nauwgezet worden gevolgd. Zo mogen de beelden enkel worden gebruikt als dit noodzakelijk is om je eigen geschillen op te lossen en mag je ze niet verder verspreiden. Je moet eveneens de tegenpartij vooraf informeren over het bestaan van het filmmateriaal (bijvoorbeeld meteen na een ongeval). En in principe moet je de dashcam ook laten registreren bij de Privacy-commissie als je de beelden wilt kunnen gebruiken als bewijsmateriaal. Maar zelfs als je dit niet gedaan hebt, kan de rechter er nog steeds rekening mee houden. Het Hof van Cassatie oordeelde immers dat zelfs onrechtmatig verkregen beeldmateriaal als bewijs kan dienen, voor zover het de betrouwbaarheid van het overige bewijsmateriaal niet aantast en het gebruik van dit beeldmateriaal niet in strijd is met het recht op een eerlijk proces.

En in het buitenland?

Een camera in de wagen mag dan in België al legaal zijn, dat betekent niet dat deze praktijk in de ons omringende landen ook wettelijk erkend is. Er bestaat namelijk nog geen Europese regelgeving omtrent de dashcam. In Duitsland beboette een rechter onlangs een vrouw voor het bezit van een dashcam waarmee beelden waren vastgelegd toen de auto geparkeerd stond. In andere uitspraken werden beelden dan weer wel als bewijsmateriaal toegelaten. Opletten dus met je dashcam in Duitsland, maar ook in Luxemburg, Oostenrijk en Portugal.

Zet in die landen het toestel uit of verwijder het als je op zeker wilt spelen. In deze landen wordt ook het filmen met een dashcam als een schending van de privacy beschouwd. Elders in de wereld, en dan vooral in Azië en Rusland, kijkt men daar anders tegenaan. In Rusland verplichten verzekeringsmaatschappijen het gebruik van de dashcam. Bij ons is het nog lang niet zover en het is zeer de vraag of het er ooit van komt, met alle privacyperikelen omtrent deze camera’s.

Partner Content